Bilmenizde Fayda Var! Yaşamı Uzatan Ve Kısaltan Alışkanlıklar Nelerdir?

Tıp alanındaki gelişmeler sayesinde insan ömrü günümüzde daha önce hiç olmadığı kadar uzun. Fakat diğer taraftan, modern zamanlara özgü bazı unsurlar hem yaşam süresini hem de yaşam kalitesini düşürüyor. Neredeyse tüm çevremizi kuşatan plastik atıklar, hava kirliliği ve pek çok üründe kullanılan zehirli kimyasallar bu unsurlardan yalnızca bazıları. Kısacası ne kadar süre yaşayacağımızı belirleyen pek çok çevresel faktör var. Ancak gündelik alışkanlıklarınız da yaşam süreniz üzerinde sandığınızdan çok daha önemli bir rol oynuyor. Çünkü farklı dönemlerde gerçekleştirilen bilimsel çalışmalar, bazı alışkanlıkların yaşam süresini uzattığını, bazılarının ise bu süreyi dikkate değer bir şekilde kısalttığını ortaya koyuyor. Peki, yaşamı uzatan ve kısaltan alışkanlıklar hangileri? Detaylara birlikte bakalım.

1. Düzenli uyku

Düzenli uykunun sağlıklı bir yaşamın temel şartları arasında olduğu bilinen bir şey. Ancak bazı bilimsel veriler, düzenli ve kaliteli uyku alışkanlığının yaşam süresini de artırabileceğini gözler önüne seriyor. 2023 yılında Harvard Üniversitesinde yapılan bir araştırma, her gece 7-9 saat uyumanın yaşam süresini erkeklerde 4,7, kadınlarda ise 2,4 yıl artırabileceğini ortaya koyuyor.

2. Hareket etmek

Uzmanlara göre nasıl bir yaşam sürdüğünüz, ne kadar uzun bir yaşam süreceğinizi belirleyebilir. Örneğin 2012 yılında yayımlanan bir araştırmaya göre, düzenli şekilde egzersiz yapmak veya en azından hareket etmeyi gündelik alışkanlıklardan biri haline getirmek yaşam sürenizi 4 yıla kadar uzatabilir.

3. Su içmek

Elbette su içmek veya içmemek bir tercih meselesi değil. Hepimiz, yaşamımızı sürdürebilmek için belirli bir miktarda su içmek zorundayız. Fakat daha uzun bir yaşam isteyenlerin su içmek söz konusu olduğunda daha hevesli olması gerekiyor. Bilimsel çalışmalara göre dehidrasyon, yaşlanma sürecini hızlandıran en önemli faktörler arasında yer alıyor. Bu ise çeşitli sağlık sorunlarıyla ve hatta kronik hastalıklarla daha erken yaşlarda karşılaşabileceğiniz anlamına geliyor. Kısacası “ömrü uzatmak” bol su içmenin faydaları arasında yer alıyor.

4. Düzenli cinsel hayat

Uzun dönemli bazı bilimsel araştırmalara göre düzenli seks, stresin azalmasına, tatmin düzeyinin artmasına ve uyku kalitesinin yükselmesine yardımcı oluyor. Ayrıca düzenli cinsel aktivitenin virüslere, bakterilere ve diğer patojenlere karşı fizyolojik savunmamızı güçlendirdiği biliniyor.  Tüm bu veriler ışığında bilim insanları düzenli cinsel aktivitenin yaşamı 4 ila 7 yıl arasında uzatabileceğini ifade ediyor.

5. Kararında alkol tüketmek

Alkol, sağlıklı bir yaşamın olmazsa olmazları arasında gösterilmiyor. Aksine, özellikle de alkol tüketiminde aşırıya kaçmak bazıları oldukça tehlikeli pek çok sağlık sorununa davetiye çıkarıyor. Fakat ara sıra ve kararında içilen şarap veya bira gibi bazı alkollü içeceklerin yaşam süresini artırabileceğini ileri süren araştırmalar da var.

6. Sigarayı bırakmak

Sigaranın insan sağlığı için ne denli zararlı bir madde olduğunu net bir şekilde gözler önüne seren onlarca bilimsel araştırma var. Bunlardan bazılarına göre sigarayı bırakmak, uzun vadede yaşam süresinin artmasına yardımcı olabilecek unsurların başında geliyor.

7. Meyve ve tahıl tüketmek

Bilim insanları beslenme alışkanlıklarımızın hem yaşam kalitemizi hem de yaşam süremizi belirleyen faktörlerden biri olduğu konusunda ısrarcı. Örneğin 2023 yılında Nature dergisinde yayımlanan araştırmanın sonuçlarına göre sağlıksız bir beslenme düzeninden meyve, kuru yemiş ve tahıl içerikli bir beslenme düzenine geçmek yaşam süresini erkekler ve kadınlar için sırasıyla 10,9 ve 10,4 yılla kadar uzatabilir.

8. Eğitim

Yaşamı uzatan ve kısaltan alışkanlıklar listesinde “eğitim” başlığını görmek pek çok okuyucumuz için şaşırtıcı olabilir. Fakat eğitimi hayatınızın önemli bir unsuru haline getirseniz iyi olur! Çünkü bilimsel veriler eğitim düzeyi yüksek insanların diğer insanlardan daha uzun süre yaşadığını ortaya koyuyor.

9. İnsanlara yardımcı olmak

Uzmanlara göre bir yardım kuruluşunda gönüllü olarak çalışmak veya türlü yardım faaliyetlerine katılmak zihinsel ve fiziksel sağlığı iyileştiriyor ve bu sayede kişiyi hastalıklara karşı koruyor.  

10. Stres

Yaşamı uzatan ve kısaltan alışkanlıklar listesinde yer alan stres, tahmin edebileceğiniz insan ömrünü uzatmıyor, tam tersine kısaltıyor. Çünkü stres, özellikle de gündelik yaşamın sıradan bir parçası haline geldiği zaman pek çok sağlık sorununa neden oluyor. Geçtiğimiz dönemde Finlandiya’da yapılan bir araştırmaya göre ağır stres altında olmanın yaşam beklentisini erkeklerde 2,8 yıl, kadınlarda ise 2,3 yıl kısaltabildiği tespit edildi.

11. Gün içerisinde uzun süre oturmak

Hareketsizlik bazı uzmanlara göre en az sigara kadar tehlikeli. Özellikle gün içerisinde uzun süre oturan kişilerin yaşam beklentisinin diğer insanlarınkinden 8 yıl daha kısa olduğu ifade ediliyor.

…