Theodosius Dikilitaşı Hakkında Bilmeniz Gerekenler

Dikilitaş olarak da bilinen Theodosius Dikilitaşı, Sultanahmet Meydanı’nın güney tarafında yer alıyor. Bu dikilitaş çok eski bir tarihe sahip ve üzerinde hiçbirimizin anlamadığı bazı yazılar bulunuyor. Bu nedenle İstanbul’daki en çok merak edilen tarihi yapılardan biri. Hem yerliler hem de turistler dikilitaşın tarihini ve üzerinde yazanları merak ediyor. Sizler için Sultanahmet’teki dikili taş nereden geldi, İstanbul dikilitaş hangi uygarlığa aittir ve Sultanahmet’teki dikili taşta ne yazıyor gibi merak edilen konuları bu listede derledik.

Ayrıca bu içeriğe bakmak isteyebilirsiniz: “Hayatımızın İçinden, Yanlış Anlaşılmış Bir İnanç: 24 Maddede Paganizm”

Theodosius Dikilitaşı tarihi

Mısır firavunu III. Thutmose, Theodosius Dikilitaşı’nı MÖ 15. yüzyılda yaptırdı ve Karnak tapınağına diktirdi. MS 357 yılında, Roma imparatoru II. Constantius iktidarda bulunmasının 20. yılı onuruna dikilitaşı İskenderiye’ye getirtti. Ancak dikilitaşın serüveni burada bitmedi. İmparator I. Theodosius, MS 390 yılında dikilitaşın İstanbul’a gelmesini emretti. Bu sütun İstanbul’a geldikten sonra Hipodrom’a yerleştirildi. Dikilitaşın bulunduğu Hipodrom çok uzun bir süre boyunca at yarışlarına ve çeşitli eğlencelere ev sahipliği yapmıştı. Tarihçilerin anlattıklarına göre; at arabaları Dikilitaş, Örme Sütun ve Yılanlı Sütun çevresinde yedi tur atıp yarışı kazanmaya çalışıyorlardı. Bizans İmparatorluğu döneminde ise imparatorluk zayıflayınca Hipodrom önemini yitirdi. Latin istilası gerçekleştiğinde Hipodrom dahil şehrin her yeri yağmalandı ve zamanla yıkılıp harabeye döndü. Türkler İstanbul’u fethettikten sonra ise Theodosius Dikilitaşı ve pek çok farklı eser şehrin simgesi olarak korunmuş ve günümüze kadar ulaşmıştır.

Ayrıca bu içeriğe bakmak isteyebilirsiniz: “Antik Roma Mitolojisindeki En Önemli 12 Tanrı ve Tanrıça”

Theodosius Dikilitaşı özellikleri

Kırmızı Asvan granitinden yapılmış olan dikilitaşın orijinal boyutu 30 metreydi. Ancak yapılan nakliyeler nedeniyle yerleşim sırasında tahrip olmuş ve günümüzdeki yüksekliği olan 24,87 metre uzunluğunda kalmıştır. Dikilitaşın kaidesi olmadığında ise yüksekliği 18,45 metredir. Dikilitaşın ağırlığı ise yaklaşık olarak 200 tondur.

Ayrıca bu içeriğe bakmak isteyebilirsiniz: “Kadim Medeniyetin Güçlü Kadınları: Antik Mısır’daki En Etkili 5 Kadın Firavun”

Dikilitaş’ta ne yazıyor?

Taşın iki tarafında bir muharebe ve bir meclis resmi kabartma olarak bulunuyor. Diğer iki tarafında ise Rumca ve Latince yazılar yer alıyor. Bu yazılarda ise şunlar anlatılıyor:

Ayrıca bu içeriğe bakmak isteyebilirsiniz: “Antik Mısır Halkı İçin Kediler Ve Timsahlar Neden Önemliydi?”

Kuzeybatı cephesi

“18. sülaleden Yukarı ve Aşağı Mısır’ın sahibi 3. Thutmosis, Tanrı Amon’a kurbanını sunduktan sonra Horus’un yardımıyla bütün denizleri ve nehirleri hükmü altına alarak hükümdarlığının otuzuncu yılı bayramında bu sütunu daha nice zamanların getireceği bayramlar için yaptırdı ve dikti.”

Kuzey cephesi

“Gizli ve kutsal ismin her tecellisine mazhar olan tanrı Amon’a kurbanını büyük bir acz içinde sunduktan sonra, ondan yardımlar dilenerek güneyin dostu, dinin nuru iki tacın (Aşağı ve Yukarı Mısır) sahibi, kudretli hükümdar ülkesinin sınırlarını Mezopotamya’ya kadar götürmeye azmetti.”

Güneydoğu cephesi:

“Güneşin doğduğu sırada sahip olduğu altın renkleri dünyaya yayan Horus’un verdiği kuvveti, serveti, kuvvetli sevgi, saygıyı taşıyan ve Aşağı ve Yukarı Mısır’ın tacına sahip olan ve bizzat Güneş tarafından seçilmiş olan firavun, bu eseri babası Ra için yaptırdı.”

Güney cephesi:

“Tanrı Horus’un lütfuna mazhar olan ve Güneş’in oğlu unvanını taşıyan Aşağı ve Yukarı Mısır’ın hükümdarı olan firavun, kudret ve adaletle bütün ufuklara nur saçtı. Ordusunun önüne geçti. Akdeniz’de dolaştı, bütün dünyayı mağlup etti. Sınırlarını Naharin’e kadar yaydı. Mezopotamya’ya azimle gitti, büyük savaşlar yaptı”.

Dikilitaşın kaidesinde Latince ve Grekçe yazılar bulunmaktadır. Bu yazılarda ise şunlar anlatılıyor:

Grekçe yazılarda:

“Devamlı bir suretle yerde duran bu taşı dikme cesaretini İmparator Theodosius gösterdi ve yardımına Proclus çağrıldı. Bu şekilde otuz iki günde yerine dikildi.”

Latince yazılarda:

“Önceleri direnmiştim; fakat yüce efendimizin emirlerine itaat ederek, yenilen tiranlar üzerinde zafer çelengini taşımam gerekti. Her şey Theodosius ve onun kesintisiz sülalesine boyun eğiyor. Bana da galip geldiler ve reis Proclus’un idaresi altında otuz günde yükselmeye mecbur oldum.”

Nerede ve nasıl gidilir?

Theodosius Dikilitaşı, Roma ve Osmanlı dönemine ait pek çok tarihi eserin bulunduğu Sultanahmet Meydanı’nda yer alıyor. Bağcılar-Kabataş tramvay hattını kullanarak buraya çok kolay bir şekilde ulaşabilirsiniz. Söz konusu tramvay hattına binip Sultanahmet durağında indiğinizde yaklaşık 5 dakika yürüyerek dikilitaşa ulaşabiliyorsunuz. Eğer Anadolu yakasından geliyorsanız, Kadıköy veya Üsküdar’dan Eminönü’ne giden vapurlara binip daha sonrasında tramvaya aktarma yapabilirsiniz.