Rusya İle Kara Bağlantısı Olmayan Avrupa’nın Göbeğinde Bir Rus Diyarı

İsveç’in karşı kıyısında, Litvanya ile Polonya’nın arasında, Baltık Denizi’nin hemen kenarındaki bir yerleşimden bahsedildiğinde aklınıza bir Avrupa ülkesine ait bölge gelebilir. Ancak Kaliningrad nerede, sorusunun yanıtını bilmiyorsanız düşüncenizde yanılıyorsunuz demektir. Çünkü Avrupa’nın neredeyse merkezinde yer alan bu tuhaf şehir, Rusya’nın bir parçası. Evet yeryüzünde, parçası olduğu ülkenin ana karasından kilometrelerce uzaklıkta bulunan bazı yerleşim yerleri var. Ancak bunlardan pek azı, Kaliningrad kadar dikkat çekici. Çünkü bir zamanlar Almanya’nın Doğu Prusya eyaletinin başkenti olan bu bölge bugün Avrupa’nın kalbinde hem kıtayı hem de NATO’yu tehdit eden bir Rus diyarı olarak varlığını sürdürüyor. Gelin, Avrupa ülkelerinin son derece tehlikeli bulduğu bu tuhaf yerleşim yerine yakından bakalım.

Litvanya ile Polonya arasında, Baltık Denizi kıyısında yer alan Kaliningrad bölgedeki en önemli yerleşim yerlerinden biri

Tarih boyunca pek çok farklı ülkenin kontrolünde yer alan bölge, II. Dünya Savaşı’ndan önce Doğu Prusya eyaletinin başkenti konumundaydı

Elbette o yıllarda yerleşim yerinin adı da bugünkünden farklıydı, şehir Königsberg ismiyle anılıyordu

Bugün ise aynı isimli Rus oblastının en büyük şehri ve idari merkezi olarak varlığını sürdürüyor

Bölgenin Rus hakimiyetine girmesi ise 1945 yılına uzanıyor

Aynı yıl, II. Dünya Savaşı’nın galip devletleri arasında imzalanan Potsdam Anlaşması ile bölge, Sovyetler Birliği’nin egemenliğine bırakılıyor

Daha sonra bu köklü Avrupa kentinin adı, Sovyet politikacı Mihail Kalinin onuruna Kaliningrad olarak değiştiriliyor

Bugün 450 binden fazla insanın yaşadığı Kaliningrad, Rus ana karasına 663 kilometre uzaklıkta yer alıyor

1966 yılında özel bir statüye kavuşan şehirde, Avrupa ve Rus kültürü bir arada varlık gösteriyor

Ne var ki Kaliningrad, özellikle Avrupa ülkeleri ve NATO için ciddi bir tehdit olarak algılanıyor

Şehrin Sovyet hâkimiyetine geçtiği günden bu yana Kaliningrad, Rus askeri üsleri ve silahlarıyla donatılıyor

Günümüzde Rusya’nın, Avrupa’nın kalbindeki bu ilginç yerleşim yerine S-400 ve İskender füzeleri konuşlandırdığı biliniyor

Bunlar, aynı zamanda nükleer başlık taşıyabilen füzeler. Yani Kaliningrad’ı dört bir yandan kuşatan Avrupa, bu küçük şehirden gelebilecek büyük bir tehlikeyle karşı karşıya

Tarihin farklı dönemlerinde Batı ile Rusya arasında ciddi bir kriz meselesine dönüşene Kaliningrad, son olarak Rusya-Ukrayna Savaşı sırasında gündeme geldi

Zaten krizler, bölgenin biraz da kaderi durumunda. Savaş sırasında Finlandiya ve İsveç’in NATO’ya üye olmak için harekete geçmesi, Rusya’nın Kaliningrad kartını bir kez daha masaya sürmesine neden oldu. Şehre nükleer silah ve hipersonik füze konuşlandıracağı tehdidinde bulunan Rusya, bölgede nükleer saldırı simülasyonlarının da kullanıldığı bir askeri tatbikat düzenledi.

Tarihi Avrupa ile, kültürü Rusya ile, politik durumu ise krizlerle şekillenen Kaliningrad; Avrupa için tehlikeli, Rusya için kritik, dünya için ise ilginç bir yerleşim yeri olmaya devam ediyor

…