Koroner arter hastalığı nedir? Koroner arter hastalığı belirtileri ve tedavi yöntemleri nelerdir?
Koroner arter, kalbi besleyen atar damarların genel adıdır. Kalp tüm vücudu beslemek üzere kanı aorta (tüm vücudu besleyen ana atar damar) pompaladığı zaman ilk önce koroner arterler vasıtası ile kendini besler.
Koroner arter hastalığı, kalbi besleyen koroner damarların daralması ve/veya tıkanması sonucu kalp kasının beslenmesinin bozulması sonucu meydana gelen durumdur.
Kalbi besleyen 3 ana koroner damar ile bunlardan dallanan yan damarlardan meydana gelir. Kalbi besleyen ana koroner damarlar sol ön inen arter, sol sirkümflex arter ve sağ koroner arterlerdir.
Koroner arter hastalığı bir kısım hastada direkt kalp krizi olarak görülmesine rağmen bir çok kişide kalp krizi olmadan erken teşhis edilebilmektedir.
KORONER ARTER HASTALIĞI BELİRTİLERİ NELERDİR?
Koroner arter hastalığının belirtileri, damar daralması/tıkanması arttıkça görülmeye başlar. Ama hastaların belirtileri hiyerarşik bir düzende seyretmeyebilir.
Koroner arter hastalığının bulguları ve şiddeti çoğunlukla kişiden kişiye değişiklik arz eder. Kimi insanda hastalık belirti vermeden kalp krizi ile bulgu vermesine rağmen çoğunlukla damarlarda daralma (sertleşme) artıkça bulgular ortaya çıkmaya ve giderek artmaya başlar.
Damarlar daraldıkça kan akışı azalacağından kalbin beslenmesi bozulmaya başlar. Kalbin beslenmesi bozuldukça önce yürüme, merdiven çıkma ve efor gerektiren işlerde göğüs ağrısı, çabuk yorulma ve nefes darlığı olmaya başlar.
Göğüs ağrısı çoğunlukla sol kola vurduğu gibi boyuna, çeneye, sağ kola da yayılabilir, yansıyabilir.
Kalbin alt duvarı mide ile komşuluğundan dolayı, o bölgeyi besleyen damarın (çoğu zaman sağ koroner arter) daralması ve tıkanması mide ağrısı/yanması gibi belirti verebilir.
Kalbin arka kısmını besleyen damarın daralması sırtta ağrı ile kendini gösterebilir. Göğüs ağrısı efor ile artar ve istirahat ile azalır. Bu bulgulara benzer yakınmaları olan bireylerin ivedilikle kardiyoloji doktoruna başvurması gerekir.
KORONER ARTER HASTALIĞI NEDENLERİ
Koroner arter hastalığı, kalbi besleyen damarlar olan koroner arterlerin duvarında kolesterol içerikli yağlı plakların birikerek yıllar içinde damarı tıkaması sonucu oluşmaktadır.
Damar duvarındaki yağ birikim sürecine “ateroskleroz” denir. Ateroskleroz ile kalp damarının giderek tıkanması kalp kasının oksijensiz kalmasına ve uzun vadede kalp yetersizliğine yol açmaktadır.
KORONER ARTER HASTALIĞI TEDAVİ YÖNTEMLERİ NELERDİR?
Koroner arter hastalığının tanısı konulduktan sonra tedavi kişiye özel olarak planlanır ve yapılır. Tedavi planlanırken hastanın yaşı, cinsiyeti, ek hastalıklarının varlığı, hastalığının ciddiyeti, kalp kasının durumu ve başka birçok durum göz önünde tutularak yapılır.
Kalp anjiyosu (koroner anjiyografi), tanıda en temel yeri alırken tedavide de önemli yer tutar.
Koroner anjiyografi sonrası kalp damar tıkanıklığı tespit edilen hastalara koroner anjiyoplasti denilen koroner stent ile tedavi, kalp damar bypassı ile ilaç tedavisi planlanır.
Koroner stent takılan veya koroner bypass olan hastaların ilaç tedavisi ömür boyu hekimi tarafından planlanır ve düzenlenir. İki kişinin tedavisi aynı değildir. Tedavi kişiye özel olarak planlanır.
İlaç tedavisinde temel taşı kan sulandırıcılar, kolesterol düzenleyici ilaçlar oluşturur. Diğer tedavi kalp damar hastalığını durumu ve birçok faktör tarafından belirlenir.
