Hiper Empati Sendromu Nedir, Nasıl Tedavi Edilir?

Empati kabaca, başkalarının duygu ve düşüncelerini, içinde bulundukları durum ve şartları anlamak ve içselleştirmek olarak tanımlanabilir. Daha yalın bir ifadeyle empatiyi başka insanların duygularıyla özdeşlik kurma yetisi şeklinde ifade etmek de mümkün. Bu nedenle empati, toplumsal yaşamda ve bireysel ilişkilerde oldukça önemli bir kavram. Ancak diğer insanların duygularını ve düşüncelerini yoğun şekilde hissetmek tehlikeli bir sağlık sorununa neden olabilir: Hiper empati sendromu. Temelde kişinin, normalden daha yüksek duygusal empati yeteneğine sahip olmasıyla ortaya çıkan bu sağlık sorunu aşırı empati sendromu olarak da isimlendiriliyor. Peki, tedavi edilmediği takdirde psikolojik ve fizyolojik açıdan pek çok önemli sağlık sorununa da davetiye çıkaran hiper empati sendromu nedir, belirtileri ve tedavi yöntemleri nelerdir? Detaylara birlikte bakalım.

Empati, insan yaşamındaki en önemli kavramlar arasında yer alıyor

Çünkü empati temelde başkalarının duygu ve düşünceleri ile özdeşlik kurma, onları anlama yetisi. Bu bakımdan sosyal yaşam ve kişisel ilişkiler için de hayati önem taşıyan bir kavram. Ancak normalden fazla şekilde empati kurmak, bazı tehlikeli sorunlara neden olabilir.

Hiper empati sendromu nedir?

Evet, başka insanların ne hissettiğini anlamak, onların duygularıyla özdeşlik kurmak son derece insani bir şey. Ancak bazı durumlarda, özellikle de aşırıya kaçıldığında ciddi bir sağlık sorunu haline gelebilir, daha büyük sorunlara neden olabilir. İşte hiper empati ve aşırı empati sendromu olarak isimlendirilen psikolojik rahatsızlık kişinin, başka insanların duygu ve düşünceleri ile normalden çok daha yoğun ve aşırı şekilde özdeşlik kurması anlamına geliyor.

Sendrom kabaca, olağandan çok daha fazla ve yoğun şekilde empati kurmak şeklinde de tanımlanabilir

Kişinin normalden çok daha fazla duygusal empati yeteneğine sahip olması çevresindeki insanların duygusal durumlarını aşırı derecede hassas bir şekilde algılaması ve bu duyguları derinden hissetmesi ile kendisini gösteren aşırı empati sendromu, tedavi edilmediği takdirde ciddi sağlık sorunlarına davetiye çıkarıyor.

Uzmanlar, hiper empati yaşayan bireylerin, başkalarının mutluluklarını veya acılarını çok yoğun bir şekilde deneyimlediklerini ifade ediyor

Bir başka insanın yaşadıkları, duyguları, deneyimleri ve hisleri; hiper empati sendromuna sahip kişiler tarafında sanki kendi deneyimleri, kendi hisleriymiş gibi algılanıyor.

Aşırı empati sendromu başkalarının acılarının ve mutluluklarının çok yoğun bir şekilde deneyimlenmesine sebep oluyor

Hiper empati sendromu belirtileri nelerdir?

Çoğunlukla duygusal bağ kurma yetenekleri güçlü olan insanlarda görülen hiper empati sendromunun pek çok belirtisi var. Elbette, en önemli belirti ise başka insanların duygu-düşüncelerine ve sorunlarına normalden çok daha fazla bir şekilde odaklanmak, bunları normalden çok daha yoğun bir şekilde hissetmek. Diğer insanların sevinci, mutluluğu, acısı veya üzüntüsü karşısında aşırı duygusal tepkiler vermek de sendromun önemli belirtileri arasında gösteriliyor.

Çevresel uyaranlara; seslere veya diğer duyusal uyaranlara duyarlı olmak da aşırı empati sendromu belirtileri arasında yer alıyor

Uzmanlara göre çatışmalardan, anlaşmazlıklardan aktif ve bilinçli şekilde kaçınmak da başka insanların duygularını normalden çok daha yoğun bir şekilde hissediyor olmanızdan kaynaklanabilir. Son olarak diğer insanlara karşı bağımlılık hissetme hali de hiper empati sendromunu düşündüren şeylerden biri.

Hiper empati sendromu kimlerde görülür?

Her şeyden önce, duygusal hassasiyeti yüksek kişilerin bu tehlikeli sağlık sorunuyla karşılaşma ihtimali daha yüksek. Yani derin ve güçlü bağlar kurma konusunda yetenekli ve istekli iseniz, dikkatli olmanızda fayda var.

Bilim insanları hayır demekte zorlanan kişilerin de risk grubunda yer aldığını belirtiyor

Bununla birlikte şefkatli ve etrafına karşı ilgili insanlar, dinleme becerileri yüksek, dış uyaranlara karşı alıcıları açık kişiler, hayır demekte ve sınır çizmekte zorlananlar da aşırı empati sendromunun en çok görüldüğü grupta yer alıyor.

Hiper empati sendromuna sebep olan şeyler neler?

Uzmanlar, sendroma neden olan şeylerin kişiden kişiye göre değişebileceğini fakat bazı belli başlı durumların, aşırı empatiye neden olabileceğini dile getiriyor. Bunların başında ise geçmişteki travmatik deneyimler var.

Uzun süreli ve yoğun şekilde stres yaşamak da hiper empati sendromuna neden olabilir

Çünkü bu, duygusal tepkilerin yoğunlaşmasına ve artmasına sebep oluyor. Öte yandan duygusal hassasiyetin artmasına ve bu doğrultuda aşırı empatiye neden olan başka şeyler de var.

Sürekli başkalarının acılarına tanık olmak veya duygusal olarak zorlayıcı bir çevrede bulunmak da sendromun temel sebeplerinden

Uzmanlara göre kişilik yapısı itibarıyla yardımsever bir doğaya sahip olmak, zorlayıcı yoğun çocukluk deneyimleri ve etken, kontrolcü ve duygusal olarak manipülatif ebeveyn tutumlarına maruziyet hiper empati sendromunun oluşmasına katkıda bulunabilir.

Hiper empati sendromu ne gibi sorunlara sebep olabilir?

Uzmanlara göre bu ilginç psikolojik rahatsızlık, daha ciddi sağlık sorunlarına davetiye çıkarıyor. Çünkü ilk etapta kişinin kendi duygusal sınırlarını korumakta zorlanmasına sebebiyet veriyor.

Hiper empati sendromunun sebep olduğu şeylerden bir de aşırı stres ve duygusal tükenmişlik

Kişinin kendi duygusal ihtiyaçlarını ihmal etmesi, duygusal yük altında hissetmesi ve iletişim sorunları da aşırı empatiyle birlikte ortaya çıkan sorunlardan bazıları.

Hiper empati sendromu tedavi yöntemleri nelerdir?

Tedavi sürecinde kişinin aşırı empati sendromunu fark etmesi son derece önemli. Çünkü bu tehlikeli sendroma sahip insanların büyük bir bölümü, rahatsızlığı vicdani bir durum olarak değerlendiriyor ve farkına varmakta zorluk yaşıyor. Uzmanlara göre sendromun farkına vardıktan sonra kişinin yapması gereken temel şey ise duygusal sınırlar belirlemek ve başkalarının duygusal yükünü çekmekten kaçınmak.

Karşıdaki kişiye sınır çizme, öz saygı geliştirmek ve benlik saygısını artırmak da tedavi sürecinin önemli unsurlarından

Ayrıca hayır diyebilme üzerine pratikler yapmak ve kişinin kendi ilgi alanlarına ve hobilerine zaman ayırması da uzmanlar tarafından tedavi sürecinin olmazsa olmazları arasında gösteriliyor. 

…