Bambaşka Diyarlara Açılan Dünyanın En Gizemli 8 Yer Altı Şehri

İnsanlığın yaşam biçimi, binlerce yıl içerisinde önemli ölçüde değişti. Elbette yaşadığımız yerler de. Günümüzde dünya nüfusunun önemli bir bölümü şehirlerde yaşıyor. Pek çok şehrin siluetindeki en belirgin unsur ise yüksek binalar. Evet, insanlık olarak bugün büyük oranda yüksek apartmanlarda yaşıyoruz. Ancak uzun zaman önce tıpkı yaşam biçimimiz gibi yaşadığımız mekânlar da bugünkünden hayli farklıydı. Hatta tarihin erken dönemlerindeki bazı insan toplulukları yaşamlarını gökyüzünden olabildiğince uzakta, yerin altında sürdürüyordu! Bu nedenle yüzyıllar boyunca bazıları devasa boyutları ve karmaşık yapılarıyla dikkat çeken pek çok yer altı şehri ortaya çıkmıştı. İşte Orvieto’dan Derinkuyu’ya tarihteki en ilginç ve gizemli yer altı şehirleri.

1. Derinkuyu Yer Altı Şehri

Yer yer 90 metre derinliğe ulaşan, 445 kilometrekarelik yüz ölçümüne sahip, odalardan, labirentlerden, tünellerden ve geçitlerden oluşan devasa bir yapı… Yer altı şehirleri söz konusu olduğunda, Derinkuyu’yu tarihin en önemli metropolü olarak nitelendirmek hiç de yanlış olmaz!

Nevşehir’in Derinkuyu ilçesindeki bu kadim yer altı şehrinin bir zamanlar 20.000 insana ev sahipliği yaptığı düşünülüyor. Bu kıymetli kültür ve tarih hazinesinin ne zaman, kimler tarafından ve ne için inşa edildiğine dair farklı teoriler var. Bazıları Derinkuyu Yer Altı Şehri’nin binlerce yıl önce Frigler döneminde, kimileri ise milattan önce 15. yüzyılda Hititler tarafından inşa edildiğini düşünüyor. Ancak binlerce yıl önce ortaya çıkan böylesine büyük ve kompleks bir yapanın ancak uzaylı sanatının bir ürünü olabileceğini düşünenler de var!

Bununla birlikte bazı tarihçiler Derinkuyu’nun, şehri inşa eden insan topluluğunu düşman saldırılarından koruyan bir yerleşim alanı olarak hizmet verdiğini ileri sürüyor. Ne zaman inşa edildiği ve tam olarak hangi amaçla kullanıldığı kesin olarak bilinmese de Derinkuyu’nun tarihin en ilginç ve önemli yer altı şehirleri arasında bulunduğuna dair hiçbir tartışma yok.

İlginizi çekebilir:

Dünyanın En Büyük Yer Altı Şehri Derinkuyu Hakkında Bilmeniz Gerekenler

2. Dixia Cheng

Çin’in başkenti Pekin, dünyanın en kalabalık şehirleri içerisinde yer alıyor. Bu kadim başkentte milyonlarca insan yaşıyor. Ancak Pekinliler, 2010 yılına kadar yerin altında ve üstünde yaşayanlar olarak ikiye ayrılıyordu!

Dixia Cheng veya yer altındaki Çin Seddi olarak isimlendirilen 85 kilometrekarelik bu yer altı şehri, Soğuk Savaş döneminde, Pekin halkının olası bir nükleer felaket anında sığınabilmesi için inşa edildi. Ancak zaman içerisinde kentin yoksulları ve öğrenciler için düşük maliyetli bir yaşam alanı haline geldi. Özellikle 1980’li yıllardan itibaren Dixia Cheng, milyonlarca insanın bir arada yaşadığı bir yerleşim yerine dönüştü.

Ancak kalabalık nüfus göz önüne alındığında, şehirdeki yaşam olanakları pek de iç açıcı değildi. Bu nedenle 2010 yılında Çin hükümeti Dixia Cheng isimli yer altı şehrinin faal bir yerleşim yeri olarak kullanılmasını yasakladı. Pekin’in farklı noktalarına gizlenmiş 90 Dixia Cheng girişinden pek çoğu yıkıldı veya kapatıldı.

3. Matiate Yer Altı Şehri

Anadolu, binlerce yıldır kadim medeniyetlere, onların görkemli ve kalabalık şehirlerine ev sahipliği yapıyor. Yer altında yaşamanın bir zamanlar şimdikinden çok daha popüler olduğu düşünüldüğünde, Anadolu’daki yer altı şehirlerinin çokluğu da pek şaşırtıcı değil.

Mardin’in Midyat ilçesindeki Matiate de, ülkemizdeki onlarca yer altı şehrinden biri. Üstelik Matiate tarihteki en ilginç yer altı şehirleri arasında gösteriliyor. Uzmanlar şehirdeki bazı yapıların 1900 yıl öncesine tarihlendiğini bazılarının 19. yüzyıldan kalma olduğunu ifade ediliyor.

Bunun yanı sıra yer altı şehrinin, tarihin farklı dönemlerine ait çeşitli sanat ürünlerine, sunaklara, odalara, tünellere ve su kuyularına ev sahipliği yaptığı ifade ediliyor. Öte yandan uzmanlar,  Matiate Yer Altı Şehri’nde bir zamanlar 60.000 insanın aynı anda yaşamış olabileceğini dile getiriyor! Yaklaşık 2000 yıldır hiç bozulmadan günümüze ulaşmayı başaran bu devasa yerleşim yerinin şimdiye kadar çok küçük bir kısmının açığa çıkarılabildiği belirtiliyor.

4. Orvieto

Binlerce yıl önce günümüz İtalya’sında yaşayan Etrüsk halkı da yer altında yaşamı ilgi çekici bulan insan topluluklarından biri. İşte bu halkın, İtalya’nın Orvieto bölgesinde inşa ettiği ve aynı isimle anılan yer altı şehri de hayli ilginç bazı özelliklere sahip.

Odacıklar, değirmen taşları, hayvan yalakları, tüneller, depolar ve fırınlar Orvieto Yer Altı Şehri’nde keşfedilen şeylerden bazıları. Şehrin ve içerisindeki yapıların büyük oranda Etrüsk halkı tarafından inşa edildiği biliniyor. Ancak tarihçiler milattan önce 264 yılında şehri ele geçiren Roma İmparatorluğu’nun da buradaki inşa faaliyetlerini sürdürdüğünü ifade ediyor.

5. Wieliczka Tuz Madeni

Polonya’ Kraków şehri yakınlarındaki Wieliczka Tuz Madeni, teknik olarak bir yer altı şehri değil. Ancak tarihteki en ilginç yer altı yapıları arasında yer alıyor.

İlk kez milattan önce 13. yüzyılda faaliyete geçen maden, yüzyıllar boyunca bölgedeki sosyal ve ekonomik hayatın en önemli unsuru konumundaydı. Orta Çağ’ın son döneminde dahi madende 300 ila 500 işçi çalışıyor, günlük 8000 ton tuz çıkarılıyordu. Ekonomik getirisi sebebiyle hayli önemli bir yapı haline gelen Wieliczka isimli madende, işçilerin gündelik yaşamını idame ettirebilmesi için yaklaşık 2500 odacık inşa edilmişti. Bu ise bu köklü tuz madenini tarihteki pek çok yer altı şehrinden daha büyük bir yapı haline getiriyordu.

6. Ellora Mağaraları

Hindistan’ın Maharashtra eyaletinin Aurangabad bölgesindeki Ellora Mağaraları da tarihteki en ilginç yer altı şehirleri içerisinde yer alıyor. Ellora, milattan önce 200 ila milattan sonra 1000 yıllarına tarihlenen, farklı mimari özelliklere sahip 34 mağaraya ev sahipliği yapıyor. Bu mağaralardan bazılarının Budist, bazılarının ise Hindu tapınağı olarak inşa edildiği belirtiliyor. Bölgedeki kayaların oyulmasıyla ortaya çıkarılan tapınak ve mağara mağara kompleksinin çeşitli dönemlerde önemli bir yaşam alanı olarak da kullanıldığı biliniyor.

7. Burlington Sığınağı

Bazı yer altı şehirleri günümüzden binlerce yıl önce ortaya çıktı. Ancak kökeni yalnızca birkaç on yıl öncesine kadar uzanan yer altı şehirleri de var. İşte, İngiltere’deki Burlington Sığınağı da görece yeni yer altı şehirlerinden.

Burlington sığınağı, Soğuk Savaş yıllarında İngiltere’deki üst düzey hükümet görevlilerinin nükleer savaş veya olası bir işgal durumunda sığınabilecekleri, korunaklı bir yerleşim alanın olarak inşa edildi. Ancak 2000’li yıllara kadar gizli ve atıl kalan bu yaşam alanı o kadar büyüktü ki, hükümet için önemli bir gider kalemi konumundaydı. Bu sebeple İngiltere hükümeti 2004 yılında böyle bir sığınağın varlığını ve tamamen devre dışı bırakıldığını açıkladı.

Yerin 30 metre altına inşa edilen ve aynı anda yaklaşık 4000 kişinin 90 gün boyunca yaşayabileceği şekilde tasarlanan Burlington sığınağında yatak odaları, ofisler, kantinler, bir fırın, bir hastane, BBC yayın stüdyosu, devasa bir telefon santrali ve ulaşım için otomobiller yer alıyordu.

Avustralya’daki Adelaide kentinin 850 kilometre kuzeyinde yer alan Coober Pedy kasabasındaki aynı isimli yer altı şehri, insan yaşamının devam ettiği şehirlerden.

Kasaba halkı, ilk kez bölgedeki opal madenlerinde çalışan işçilerin aşırı sıcaklardan korunması için inşa edilen yer altı şehrinde yaşamaya devam ediyor. Bugün yaklaşık 3.500 kişinin yaşadığı bu yer altı şehrinde çok sayıda ev, restoran, mağaza, güzellik merkezi, spor salonu, kilise ve hatta bir otel yer alıyor.

…