Sudan Hakkında 7 Şaşırtıcı Gerçek
Afrika’nın en önemli ülkelerinden biri olan Sudan, hafta başından bu yana ordu güçleri ile paramiliter kuvvetler arasındaki çatışmalarla gündeme geliyor. 2000’lerin başında ortaya çıkan ve o dönemdeki Sudan hükümeti tarafından iç savaş boyunca desteklenen “Cancavid” milislerinin devamı niteliğindeki Hızlı Destek Kuvvetleri (HDK) isimli paramiliter yapı ile ordu güçleri arasındaki silahlı çatışmalar, aralarında başkent Hartum’un da olduğu pek çok şehre yayılmış durumda. Çatışmaların kökeninde ise HDK birliklerinin başındaki Muhammed Hamdan Dagalu ile Sudan’ı idare eden Generaller Konseyi’nin ve Sudan ordusunun başındaki General Abdulfettah el-Burhan arasındaki anlaşmazlık var.
Abdulfettah el-Burhan, HDK birliklerinin orduya dâhil edilmesini istiyor. Muhammed Hamdan Dagalu ise bunun ülkede ancak bir sivil iktidar kurulması halinde mümkün olabileceğini ifade ediyor. İşte bu anlaşmazlığın ardından başlayan silahlı çatışmalar, Sudan’ı yıllardır olduğu bir kez daha kanlı bir iç savaş ihtimaliyle dünya gündemine taşıyor. Ancak Afrika’nın en geniş 3. ülkesi Sudan, yalnızca iç savaş haberleri ve şiddetli çatışmalarla gündeme gelmeyi hak etmiyor. Çünkü oldukça köklü bir tarihe, son derece ilginç kültür unsurlarına ve tarihi yapılara ev sahipliği yapıyor. İşte Afrika’nın en sıra dışı ülkelerinden bir olan Sudan hakkında muhtemelen daha önce duymadığınız 7 şaşırtıcı bilgi.
1. Sudan, 30 yıl boyunca Ömer el Beşir isimli general tarafından yönetildi
Beşir, Sudan’ın kuzeyi ile güneyi arasındaki iç savaş sırasında, 1989 yılında öncülük ettiği darbe ile ülke yönetimini ele aldı ve uzun yıllar boyunca ülkeyi tek başına yönetti. 2003 yılında Arap olmayan isyancıların devam eden isyanlarını bastırabilmek için Cancavid ismiyle bilinen milislerle iş birliği yaptı.
Cancavid, 2010’lu yıllarda yeni bir yapılanma içerisine girdi, Hızlı Destek Kuvvetleri ismini aldı ve zaman zaman Sudan ordusu için görev yapan paramiliter bir güç haline geldi… Ömer el Beşir ise 2019 yılında ekmek fiyatlarının 3 kat artması ile başlayan “ekmek protestolarının” ardından Sudan ordusu tarafından devrildi. Böylece ülke bugün de yönetimi elinde bulunduran Generaller Konseyi isimli geçiş hükümeti tarafından idare edilir hale geldi.
2. Uzun yıllar boyunca devam eden iç savaş, Sudan’ın ikiye bölünmesine neden oldu
Güney Sudan, bu şekilde ortaya çıktı. Sudan’ın, çoğunluğu Müslümanlardan oluşan kuzey bölgesi ile çoğunluğu Hristiyanlardan oluşan güney bölgesi arasındaki çatışmalar ilk kez 1955 yılında başladı. Kısa sürede iç savaş halini alan çatışmalar, 1972 yılında sona erdi. Ancak bu, kuzey ile güneyin ilk savaşı olmayacaktı.
Takvimler 1983’ü gösterdiğinde Sudan bir kez daha silahlı çatışmalarla anılır hale geldi. Kuzey ile güneyin kozlarını paylaştığı bu ikinci çatışma dönemi ise ancak 2005 yılında tam anlamıyla sona erdi. 2005’teki barış anlaşması kapsamında güney bölgesinde bir bağımsızlık referandumu düzenlenmesine olanak verildi. Sudan’ın güneyinde yaşayan insanların yüzde 99’u bağımsızlıktan yana oy kullandı. Referandumdan 6 ay sonra resmi olarak Güney Sudan devleti kuruldu.
3. Sudan, dünyadaki en büyük Akasya sakızı üreticisi
Akasya sakızı, meşrubat ve ilaç sektörü de dahil olmak üzere onlarca farklı alanda kullanılan oldukça önemli bir ürün. Bu sakızın en büyük üreticisi ise Sudan. Ayrıca Akasya sakızı, Sudan’ın en önemli döviz kaynağı.
4. Sudan’daki piramit sayısı, Mısır’daki piramit sayısından fazla
Bir başka ifadeyle, Sudan piramitler bakımından dünyanın en zengin ülkesi. Nubia Piramitleri olarak isimlendirilen bu yapılar oldukça ilginç özelliklere ve binlerce yıllık tarihe sahip.
5. El-Kaide lideri Usame Bin Ladin 5 yıl boyunca Sudan’da yaşadı
Usame Bin Ladin, 1990’lı yıllarda 5 yıl boyunca Sudan’da yaşamış üstelik Sudan ekonomisine ciddi yatırım yapmıştı. Ancak Amerika Birleşik Devletleri’nin, Hartum yönetimine yaptığı baskı sonucunda 1996 yılında ülkeden sınır dışı edildi.
6. Bir zamanlar yüz ölçümü bakımından Afrika’nın en büyük ülkesiydi
Sudan, iç savaş nedeniyle ikiye bölünmeden ve Güney Sudan kurulmadan önce Afrika’nın en geniş ülkesi unvanına sahipti. Aynı zamanda, bölünmeden önce dünyadaki 10. büyük ülkeydi. Ancak bölünmeden sonra sonra, Afrika’nın 3. dünyanın ise 15. büyük ülkesi haline geldi.
7. Vahşi yaşam meraklıları için oldukça önemli bir merkez
Özellikle de su altı vahşi yaşamına ilgi duyanların mutlaka ziyaret etmesi gereken bir ülke. Sanganeb Deniz Milli Parkı, Dungeon Körfezi ve Mukkawar Adası Deniz Milli Parkı gibi bölgeler köpek balıklarından vatozlara, dugonglardan mercan resiflerine kadar sayısız canlıya ve deniz yapısına ev sahipliği yapıyor.
… 2
