Pestisit nedir? Pestisit türleri, etkileri ve zararları nelerdir?
PESTİSİT NEDİR?
Pestisit, tarımda ekinlere ve bitkilere zarar verme potansiyeli bulunan haşereleri, istenmeyen yabani otları, böcekleri yok etmek ve kontrol altında tutmak için kullanılan kimyasal bir maddedir.
Kimyasal yapılarına ve işlevlerine göre sınıflara ayrılan pestisit, böcek öldürücü (insektisit), ot öldürücü (herbisit), mantar öldürücü (fungusit) gibi çeşitleri bulunmaktadır. Pestisitler gıdalarda kalıntı bırakabilir.
Pestisit, meyve-sebze gibi gıdaların iyi yıkanmayıp yenmesi sonucunda sağlık açısından ciddi zararlara neden olabilir.
PESTİSİT TÜRLERİ NELERDİR?
Pestisitler, insanları ve çevreyi olumsuz etkilemeden zararlıları yok etmeyi amaçlamaktadır. Kullanıldıkları alana göre pestisit çeşitleri şu şekilde sıralanabilir:
İnsektisit: Böcek ve haşerelere karşı kullanılmaktadır.
Herbisitler: İstenmeye nabani ot ve bitkilerde tercih edilmektedir.
Rodentisit: Kemirgenler (sıçanlar ve fareler) karşı bu çeşidi görev almaktadır.
Bakterisit: Bakterilere karşı kullanılmaktadır.
Fungusit: Mantarlar ve mantar sporları ile mücadelede tercih edilmektedir.
Larvisitler: Larvalara (tırtıl, kurtçuk) karşı kullanılmaktadır.
PESTİSİT ETKİLERİ ZARARLARI NELERDİR?
Pestisitler, çoğunlukla tarımda kullanılan mahsullere zararlı canlıları öldürmek için kullanılmaktadır. Pestisit insanlar için risk oluşturabilir ve sağlık üzerindeki etkileri, pestisit türüne göre değişiklik gösterebilir. Bazı pestisitler kanserojen olabileceği gibi bazıları da sinir sistemini etkileyebilmektedir.
Pestisitin anlık etkileri, burunda yanma, batma ve kaşıntı, boğaz ve cilt tahrişi, döküntü olabilir. Bulantı ve baş dönmesi de yaygın olarak görülmektedir.
Pestisit zehirlenmesi soğuk algınlığına benzer semptomlar da gösterebilir. Pestisit zehirlenmesi yaşadığınızı düşündüğünüzde hemen tıbbi yardım alınması önerilir.
Pestisitin sağlığa zararları uzun vadede kendini gösterebilir. Beyin hasarı, doğum kusurları, kısırlık, böbrek, akciğer hasarları pestisitin uzun vadede etkileri olabilmektedir. Pestisite maruz kaldıktan sonra etkileri haftalar hatta aylar sonra ortay çıkmayabilir ve bu durum da sağlık üzerindeki etkilerini ilişkilendirmek zorlaşabilir.
Beyin gelişimi, uyku döngüsü, stres gibi vücut sürecini düzenleyen hormonlara müdahale eden kimyasallar endokrin bozucu olarak bilinmektedir.
Bazı pestisit çeşitleri endokrin bozucu olarak hareket ederek kanser, gelişim sorunları ve kısırlık gibi etkilerle hayvanlara ciddi zararlar vermektedir. Bu etkilere benzer olarak insanların kimyasallara maruz kalmasıyla ilişkilendirilebilir.
