İnfertilite (Kısırlık) nedir, nasıl teşhis edilir? İnfertilite belirtileri ve tedavisi
KISIRLIK (İNFERTİLİTE) NEDİR?
Halk arasında kısırlık olarak bilinen infertilite bir yıl veya daha uzun süre korunmasız düzenli cinsel ilişkiye rağmen gebelik elde edilememesi olarak tanımlanıyor.
KADINLARDA KISIRLIK (İNFERTİLİTE) NEDİR?
Kısırlık çoğu zaman belirti vermese de, adet düzensizlikleri yumurtlama probleminin işareti olabilmektedir. 35 yaşından genç kadınlarda 1 yıllık denemeye rağmen gebelik olmaması durumunda doktora başvurulabilir.
35-40 yaş arasında ise altı aylık deneme yeterli görülmektedir. 40 yaşından sonra çocuk sahibi olmayı arzulayan çiftler için uzman hekim tarafından uygun görülen tetkikler sonrası tedaviye en kısa sürede başlanmaktadır.
Eşler arasında bilinen bir kısırlık problemi varsa, düzensiz veya ağrılı adet döngüleri varsa, genital enfeksiyon geçirildiyse, tekrarlayan düşükler, kanser tedavisi görmüş ise veya bilinen endometriozis varsa bu durumlarda daha erken tetkik ve tedaviye başlanabilmektedir.
Kadınlarda gebelik oluşumu için pek çok faktörün bir arada olması gereklidir. Bu faktörler şunları içerir;
– Yumurtalıklardan olgun yumurtanın atılması,
– Yumurtanın tüp tarafından alınması,
– Spermin rahim ağzından ve rahimden geçerek tüp içinde yumurtaya ulaşması,
– Döllenen yumurtanın tüpten rahime ulaşması, buraya yerleşip gelişmesi gerekmektedir.
– Kadınlardaki bu işleyişi engelleyecek herhangi bir durum kısırlığa sebep olabilmektedir.
ERKEKLERDE KISIRLIK (İNFERTİLİTE) NEDİR?
Erkeklerde kadınlarda olduğu gibi bir yıllık korunmasız düzenli ilişkiye rağmen çocuk sahibi olunamadığında kısırlık tanısı alabilmektedir.
Erkeklerde kısırlık belirtisi çoğu zaman yoktur. Ancak bazılarında edinilmiş hastalıklar, hormonal dengesizlik, testis etrafında genişlemiş damar yapıları veya spermin geçişini engelleyen durumlar söz konusu olabilir. Kısaca erkeklerde görülen şu belirtiler durumlar kısırlık işareti olabilir;
– Semenin salınımında zorluk, salınan semen miktarında azlık, cinsel istekte azalma, sertleşme problemleri,
– Testiste ağrı, şişlik veya ele gelen kitle,
– Tekrarlayan solunum yolu enfeksiyonları,
– Koku alamama,
– Meme dokusunda büyüme,
– Yüz ve vücutta azalmış kıllanma veya diğer kromozomal veya hormonal bozukluk belirtileri,
– Laboratuvar bulgusu olarak azalmış sperm sayısı belirti olarak sayılabilir.
Kısırlık kriteri bir yıllık düzenli korunmasız ilişki olsa da, bu belirtilerden herhangi biri varsa veya daha önce genital organlarla ilgili bir ameliyat ya da hastalık geçirilmiş ise daha erken sürede bir sağlık kuruluşuna başvurulmalıdır.
KISIRLIK (İNFERTİLİTE) TÜRLERİ NELERDİR?
Kısırlık; hiç çocuk sahibi olamamak olduğu gibi, bir ya da daha fazla çocuğu olduğu halde sonradan çiftlerin istemesine rağmen bir yıldan uzun süre çocuk sahibi olamaması da söz konusu olabilmektedir.
Hiç çocuk olmamasına primer (birincil) infertilite, sonradan istediği halde tekrar çocuk sahibi olamamaya sekonder (ikincil) infertilite olarak tanımlanmaktadır. İkisinin de sebepleri aynı ya da farklı olabilmektedir.
KISIRLIK (İNFERTİLİTE) BELİRTİLERİ NELERDİR?
Kısırlık, çoğu zaman belirti vermeyebilir. Kadınlar ve erkeklerde ortaya çıkan en kapsayıcı belirtileri şunları içerir:
-1 yıllık düzenli cinsel ilişkiye rağmen gebelik elde edilmemesi,
– Düzensiz ve sancılı regl dönemleri,
– Genital enfeksiyon,
– Hormanal dengesizlik,
– Daha önce geçirilmiş ameliyatlar,
– Kromozomal veya hormonal bozukluk,
– Tekrarlayan düşük,
– Onkolojik tedavi,
– Endometriozis,
– Sertleşme sorunları,
– Cinsel isteksizlik,
– Testiste şişlik ya da ele gelen kitle.
KISIRLIK NASIL TEDAVİ EDİLİR?
Tespit edilecek soruna göre tedavi seçenekleri değişmektedir. Bazen kadın ve erkeğe hormon tedavisi verilerek, bazı durumlarda ise yumurtlamanın sağlanması ile veya bir cerrahi işlem ile sorun çözülebilirken, bazı hallerde aşılama veya tüp bebek gerekebilmektedir.
Burada tedavi şeklini belirleyen nokta ana nedenin bulunmasıdır. Günümüzde kısırlık konusunda son derece modern tekniklerden faydalanılmakta ve oldukça başarılı sonuçlar elde edilmektedir.
