Gladiatrix: Antik Roma’nın Kadın Savaşçıları
Antik Roma İmparatorluğu, bazıları bugün dahi kullanılan köklü yapılar ve kurumlar ortaya çıkaran, tarihin en önemli imparatorluklarından biri. Bu nedenle ihdas ettiği yapı ve kurumlar ile hatırlanması ve tarihe de bu şekilde geçmesi oldukça doğal. Ancak elbette Antik Roma, yalnızca kurumları ve yapıları ile tanınan bir imparatorluk değil. Örneğin antik dönemlerin en cesur savaşçıları arasında kabul edilen gladyatörler de Roma İmparatorluğu’nun parçasıydı. Fakat hem gladyatörlüğün hem de savaşmanın büyük oranda erkeklikle ilişkilendirildiği Antik Roma İmparatorluğu’nda “gladiatrix” ismi verilen, Roma’nın kadın savaşçıları da en az erkek meslektaşları kadar büyük ilgi görüyor, gladiatrix dövüşlerini izlemek isteyen Romalılar arenalarda yer bulabilmek için birbirleriyle yarışıyorlardı. İşte Antik Roma’nın kadın savaşçıları gladiatrixler hakkında bilmeniz gerekenler.
Antik Roma’da tıpkı gladyatörler hakkında olduğu gibi gladiatrixler hakkında da özel yasalar vardı
Bazı gladyatörler, Antik Roma’nın en meşhur, en sevilen insanları arasındaydı. Üstelik bu ünlü savaşçıların büyük bir servete sahip olmaları da rastlanılan bir şeydi. Ancak Antik Roma’da gladyatör olabilmek için bazı özelliklere sahip olmak gerekiyordu. Haliyle gladiatrix olarak arenaya çıkmaya meraklı olan kadınların da taşıması gereken bazı özellikler vardı.
Antik Romalılar, gladyatörleri ve gladyatör dövüşlerini ne kadar sevseler de, gladyatörlere pek de iyi bir gözle bakmıyorlardı. Bu nedenle özgür Roma yurttaşlarının gladyatör olması mümkün değildi. Buna bağlı olarak Roma’nın meşhur gladyatörleri genellikle savaş esirleri veya köleler arasından çıkıyordu. Ayrıca Romalı hür erkeklerin gladyatör dövüşlerine katılmaları milattan önce 22 yılında resmi olarak da yasaklanmıştı.
Bu yasak, yani özgür yurttaşların arena savaşçısı olamayacağına dair kural, milattan sonra 19’da Romalı kadınları da kapsayacak şekilde genişletildi. Bu nedenle gladiatrix olarak isimlendirilen savaşçılar arasına yalnızca köle veya azat edilmiş köle kadınlar katılabiliyordu.
Antik Roma’nın kadın savaşçıları özel bir eğitim almıyordu
Yani arenanın acımasız kadınları, savaşçılık yeteneklerini kendi kendilerine geliştirmek durumundaydı. Çünkü gladiatrixler için herhangi eğitim kurumu bulunmuyordu. Ancak bazı tarihçiler, bazı gladiatrixlerin erkek savaşçıları yetiştiren eğitmenlerden özel ders almış olabileceğini ileri sürüyor.
Gladiatrixler, gladyatörler ile aynı arenada, aynı zırhları giyinerek, aynı silahları kuşanarak savaşıyorlardı
Yani pek çok açıdan oldukça ataerkil bir medeniyet olan Roma İmparatorluğu’nda arena savaşları söz konusu olduğunda kadınlara ve erkeklere aynı şartlar sunuluyordu. Ancak elbette gladiatrixler ile gladyatörlerin karşı karşıya gelmesi söz konusu değildi. Gladiatrixler, çoğu zaman birbiriyle savaşıyorlar veya yaban domuzu ve aslan gibi vahşi hayvanların karşısında hayatta kalmaya çalışıyorlardı.
Gladiatrixler, binlerce kişinin arenada izlemek için birbiriyle yarıştığı popüler savaşçılardı. Ancak Antik Roma’nın kadın savaşçılarından hoşlanmayanlar da vardı
Çünkü esasında son derece tutucu ve gelenekçi insanların oluşturduğu Roma toplumunda gladiatrixler, çoğunlukla ev içi alana sıkıştırılan Romalı kadın imgesine karşıt, yeni bir kadınlık imgesi oluşturuyordu. Bu nedenle bazı kesimler, kadın savaşçıları Roma’daki yozlaşmanın ve ahlaki çöküntünün bir sembolü olarak görüyordu. Buna bağlı olarak milattan sonra 200’den itibaren kadın gladyatör gösterileri “yakışıksız” olduğu gerekçesiyle yasaklandı.
Tarihi belgelerde gladiatrixlerin kayıtlarına pek fazla rastlanmasa da kadın savaşçılar Antik Roma’da önemli bir yer tutuyordu
Örneğin İmparator Nero’nun Ermenistan Kralı I. Tiridates’i etkilemek istediği, bu nedenle kadın savaşçıların yer aldığı oyunlar düzenlediği biliniyor. Ayrıca Roma tarihinde, kolezyum açılışlarının gladiatrix mücadeleleri ile gerçekleştirilmesini isteyen imparatorlara rastlamak da mümkün. Bununla birlikte Romalı kadın savaşçılar arasında bir aslanı tek başına alt edebilecek denli yetkin savaşçılar olduğu ve bu kadınların çeşitli ülkelerde Roma propaganda aracı olarak kullanıldığı biliniyor. Tüm bunlar göz önüne alındığında gladiatrixlerin Antik Roma’da hem siyasi hem de sosyal alanda önemli bir rol oynadığını düşünmek yanlış olmaz.
…
