Fransa’nın Hem Erkek Hem Kadın Casusu Chevalier d’Éon’un İlgi Çekici Hikayesi

Tarih, son derece başarılı ve ilginç casuslarla dolu. Bu casusları son derece başarılı ve tüm dünyaca tanınır hale getiren bazı özellikleri var. Elbette kılık değiştirmek de bir casus için hayli önemli. Fakat tarihteki hiçbir casus bu konuda Fransız Chevalier d’Éon kadar başarılı değil. Öyle ki Chevalier d’Éon’un bir erkek mi yoksa bir kadın mı olduğu bugün dahi tartışmalı bir konu! İşte ömrünün 49 yılını erkek, 33 yılını bir kadın olarak yaşayan Fransız diplomat, yazar ve casus Chevalier d’Éon’un ilginç hikayesi.

Chevalier d’Éon, 5 Ekim 1728’de Fransa’nın Tonnerre bölgesinde dünyaya geldi

Yoksul fakat soylu bir ailenin mensubu olan Chevalier d’Éon Charles” d’Éon de Beaumont adıyla dünyaya gelmişti. Ancak ömrün bir döneminde “Charlotte” d’Éon de Beaumont olarak anılacaktı.

1749 yılında hukuk öğrenimini tamamladı ve aynı dönemde siyasi yazıları ile tanınan bir genç haline geldi

1756, bu son derece ilginç ve yetenekli adamın yaşamındaki en önemli kırılma anlarından birinin yaşandığı yıl oldu

Chevalier d’Éon bu tarihte, Fransız Kralı XV. Louis için çalışan bir casus ağı olan Secret du Roi isimli örgüte katıldı. Bu yapı, modern anlamdaki casusluk ağlarından ve istihbarat servislerinden büyük farklarla ayrılıyordu. Söz gelimi doğrudan doğruya krala bağlıydı ve onun kişisel hedefleri için de faaliyet gösteriyordu. İşte Chevalier d’Éon’un bu ilginç topluluğa dahil olması, tarihin en sıra dışı casus öykülerinden birinin ortaya çıkmasına sebep olacaktı.

Chevalier d’Éon, XV. Louis için çalışan bir casusluk ağının üyesi olduktan sonra Rusya’ya gönderildi

Görünüşte Fransa’nın St. Petersburg Büyükelçiliğinde sekreter olarak görevlendirilmişti. Ancak bizzat Fransa Kralı XV. Louis’ten aldığı çok daha önemli vazifeleri vardı: Rus İmparatoriçesi Elizabeth’e yakınlaşmak ve onun sarayında istihbarat toplamak! Yetenekli casus kendisinden istenen görevleri başarıyla yerine getirecekti.

Kılık değiştirme konusundaki yeteneklerini ilk kez İmparatoriçe Elizabeth’in sarayında sergiledi

Biyolojik olarak bir erkek olduğu halde dilediği zaman gerçek bir kadın gibi görünebiliyordu.

Bu hususta bazı kaynaklar, casusun hem erkeksi hem de kadınsı özelliklere sahip olduğunu bu sayede son derece başarılı şekilde kılık değiştirebildiğini yazıyor

Chevalier d’Éon, St. Petersburg’da kaldığı süre boyunca oldukça önemli bilgiler elde etti, Fransa-Rusya ilişkisinde büyük bir rol oynadı. Yine 1756 yılında başlayan Yedi Yıl Savaşı’na katıldı, cesur bir asker olarak önemli vazifeler üstlendi.

1762 yılında İngiltere-Fransa arasındaki barış müzakerelerinde yer aldı

Yedi Yıl Savaşı’nı sona erdiren Paris Antlaşması’nın imzalanmasından sonra Chevalier d’Éon ülkesine yaptığı hizmetler sebebiyle Saint-Louis Nişanı ve yüklü bir maaş ile ödüllendirildi, şövalye ilan edildi. Ancak Fransa, İngiltere karşısında istediğini elde edememişti. Kral XV. Louis ise en güçlü rakibi karşısında hem siyasi hem askeri olarak avantaj sağlamak istiyordu. Bu nedenle İngiltere’den gelecek her türlü istihbarat son derece kıymetliydi! Elbette bu önemli görev için seçilecek aday da belliydi!

Fransa’nın geçici Londra Büyükelçisi olarak İngiltere’ye gönderildi

Fransa Kralı, kısa süre önce bir barış antlaşması imzaladıkları halde İngiltere’yi işgal etmek gibi önemli bir plan üzerinde çalışıyordu. Chevalier d’Éon’un İngiltere’deki görevi de bu işgal planına katkı sunacak bilgiler ele geçirmekti.

Fransız casus istihbarat toplamak için tüm yeteneğini kullanıyor, özellikle İngiltere’deki soyluların arasına katılabilmek için büyük bir çaba harcıyordu

Ancak bu süre zarfında İngiltere’deki şövalye, Londra’daki lüks hayata kendisini fazla kaptırdı. Böylece Fransa, d’Éon’un geri çağırdı. Ne var ki Chevalier d’Éon’un İngiltere’den ayrılmaya niyeti yoktu. Görevini tam olarak yerine getirebilmesi zaman ihtiyacı olduğunu düşünüyor, bu işi kendisinden daha iyi yapabilecek kimsenin olmadığına inanıyordu. Fakat bu inadı, Kral XV. Louis tarafından pek hoş karşılanmadı. XV. Louis, şövalyenin maaşının kesilmesini emretti. Diplomasi söz konusu olduğunda da hayli başarılı bir isim olan ki Chevalier d’Éon, kralın bu hamlesine hiç beklenmedik bir şekilde yanıt verdi: Şantaj!

Chevalier d’Éon, Fransa Kralı XV. Louis ile yaşadığı zıtlaşma sebebiyle gerçek kimliğini açık eden yazılar yayımladı

Ancak kaleme aldığı yazılarda Fransa’nın İngiltere’yi işgal planlarından bahsetmemişti. Yine de Londra’daki en dikkat çekici isimlerden biri haline geldi. Yazıları, aynı zamanda kendisinin erkek mi yoksa kadın mı olduğu konusunda da ciddi bir tartışma yarattı. Londra’daki gazeteler, Chevalier d’Éon’un cinsiyeti hakkında yazılar kaleme alıyor, kimileri onun bir erkek kimileri kadın olduğunu ileri sürüyor, Londra’daki bu Fransız şövalyenin cinsiyeti üzerine ülke çapında bahisler düzenleniyordu.

Kralı XV. Louis’nin 1774 yılında ölmesi Fransa-Chevalier d’Éon ilişkisinde yeni bir dönemin başlamasına neden oldu

Chevalier d’Éon’un çok önemli bilgiler sakladığını bilen yeni Kral Kralı XVI. Louis, onun Fransa’ya dönmesini istiyordu. Böylece elindeki belgeleri teslim etmesi karşılığında ülkeye dönmesine izin verildi. Anacak eski casusun bir isteği daha vardı. Fransa kraliyeti tarafından “kadın olarak tanınmayı” talep ediyordu. Bu talep özellikle o dönemin şartlarında gerçekten de sıra dışı bir insan gelebilirdi. Fakat o yıllarda kadınlar, diplomatik görevler üstlenemediği için bu teklif Fransa kraliyeti tarafından memnuniyetle karşılandı. Çünkü kadın olduğu kamuoyuna ilan edilirse Chevalier d’Éon bundan sonra hiçbir diplomatik görevde bulunamayacaktı. Öyle de oldu. Chevalier d’Éon, 1777 yılında bir erkek olarak ayrıldığı ülkesine bir kadın olarak döndü.

Chevalier d’Éon yaşamının son 33 yılını kadın olarak geçirdi

Fransız Devrimi’nin ardından varlıklarına el konan Chevalier d’Éon, son derece popüler bir isim haline geldiği Londra’ya giderek yaşamının son günlerini burada geçirdi. Londra’da eskrim gösterileri yaparak geçimini sağlayan Chevalier d’Éon 1810 yılında hayatını kaybetti. Kimileri bu ilginç casusun bir erkek, kimileri de kadın olduğunu düşünüyor. Bazıları, eğitim ve miras gibi alanlarda avantaj elde etmek için bir erkek gibi davrandığını, bazıları sansasyon yaratmaktan hoşlandığı için kadın gibi giyindiğini ileri sürüyor. Kısacası tarihin en ilginç casuslarından biri olan Chevalier d’Éon’un gerçek cinsiyeti bugün dahi dikkat çekici bir tartışma konusu olmaya devam ediyor.

…