Adaçayının faydaları nelerdir? Adaçayı nasıl demlenir? Hangi hastalıklara iyi gelir?
Latince adı Salvia officinalis olan ada çayı, ballıbabagiller familyasından gelen tıbbi ve aromatik bitki türüdür.
Uçucu yağ ve baharat bitkisi olan ada çayına ait dünya çapında 5 binden fazla farklı tür bulunur. Orta Doğu ve Akdeniz bölgelerinde yetişen bitkinin ülkemizde de yaygın olarak yetiştirilir.
Eski çağlardan beri parfümlerde kullanılmış, lezzet vermek amacıyla yiyeceklere eklenmiş ve günlük beslenmede tedavi amaçlı yer almıştır. “Salvia” kelimesi “iyileşmek için” anlamına gelir. Orta Doğu ve Akdeniz’e özgü aromatik bir bitki olan adaçayı; Avrupa’da geleneksel tıpta sindirim sistemi rahatsızlıkları, öksürük ve bronşit, fazla terleme, yaşa bağlı kognitif hastalıklar, boğaz ağrısı ve deri iltihaplanmasında kullanılmaktadır.
ADAÇAYI NASIL DEMLENİR?
Eski zamanlardan bu yana ada çayı içmenin faydaları insanlar tarafından bilinmektedir. Ancak çoğu zaman ada çayı hazırlanırken bazı yanlışlar yapılmaktadır. Bu yanlışların başında ada çayını kaynatmak gelir. Ada çayı kaynatıldığı zaman içeriğinde bulunan toksin maddeler açığa çıkar ve bu durum sağlık açısından faydadan çok zarar getirir.
Ada çayının faydaların tam olarak yararlanabilmek için ada çayının nasıl demlendiğini bilmek gerekir. Ada çayı demlemenin en doğru yolu, kaynamış olan bir bardak suyun içerisine 1 tatlı kaşığı kadar ada çayı koymaktır. Bardağa koyulan ada çayı, 4-5 dakika bekledikten sonra çıkarılır ve içmeye hazır hale gelir.
ADAÇAYI NEYE İYİ GELİR?
Adaçayı; cilde, boğaz ağrısı ve ağız yaralarına, hazımsızlık ve mide yanmasına, öksürüğe ve bronşite, adet gecikmesine, adet dönemi öncesi görülen mide bulantısı ve baş ağrısı gibi semptomlara, stres ve uykusuzluğa iyi gelmektedir. Kan şekerinin düzenlenmesinde ve kan kolesterol düzeylerinin iyileştirilmesinde de etkili olabilmektedir.
ADAÇAYININ FAYDALARI NELERDİR?
Tıbbi aromatik bitkiler sınıfında yer alan ada çayının insan sağlığına pek çok faydası bulunur. Ada çayı yararları şu şekilde sıralanabilir:
-Ada çayı içeriği bakımından zengin bitkilerdendir. İçeriğinde bulunan sineol isimli maddenin balgam söktürücü ve öksürük önleyici etkisi vardır. Aynı zamanda, boğazdaki iltihabın azalmasına yardımcı olur.
-Ada çayı, içerisinde bulunan vitamin ve mineraller sayesinde bağışıklık sisteminin normal fonksiyonuna katkıda bulunur.
-Vücut direncini artırarak yorgunluğun azalmasına yardımcı olur.
-Güçlü antiseptik özelliği sayesinde ağızdaki yaraların iyileşme sürecine destek olur.
-Ada çayının bilinen faydalarından bir diğeri, idrar söktürücü özelliğidir. Bu sayede kan basıncının düzenlenmesine destek olur.
-Aç olarak tüketilen ada çayı kan şekerinin düzenlenmesine yardımcı olur.
-Sindirim sistemi rahatsızlıklarında oldukça etkili olan ada çayının gaz söktürücü ve ishal kesici etkisi olduğu da bilinir.
-İçeriğinde bulunan östrojen benzeri maddeler yardımıyla kadınlara menopoza bağlı terleme gibi semptomların hafifletilmesine yardımcı olur.
-Ada çayı soğuk kompres halinde yaraların üzerine uygulandığında yaraların iyileşme sürecini destekler. Ancak ada çayını açık yaraların üzerine uygulamaktan kaçınmak gerekir.
-Zihinsel fonksiyonları güçlendirici etkisi bulunur.
-İçeriğinde bulunan magnezyum ve kalsiyum gibi mineraller sayesinde diş sağlığını destekler.
ADAÇAYI HANGİ DURUMLARDA TÜKETİLMEMELİDİR?
Ada çayı her ne kadar yıllardan beri şifalı bitki olarak bilinse de bu bitki hakkında yeterince araştırılma yapılmamıştır. Bu yüzden sağlıklı kişilerin ada çayı gibi bitki çayı ve bitkisel ilaçları aşırıya kaçmadan tüketmesi önerilir.
-Kronik hastalığı bulunan kişilerin, ada çayı tüketimi hakkında hekime danışmaları önerilir. Planlanan ameliyatlar öncesinde ve sonrasında ada çayı dahil olmak üzere her türlü bitkisel ilaç ve çay tüketilmemelidir. Ada çayı tüketiminin sakıncalı olabileceği durumlar şöyledir:
-Ada çayının rahim kaslarını uyardığı ve süt üretimine engel olduğu bilindiğinden gebelerin ve emziren annelerin ada çayını tüketmesi son derece sakıncalıdır.
-6 yaşından küçük çocukların ada çayı tüketmesi, sağlık problemlerine yol açabilir.
-Aşırı miktarda tüketildiğinde kan basıncını yükselttiği, karaciğer ve sinir sistemine zarar verdiği bilinen bazı ada çayı türlerinin, günde 3 fincandan fazla tüketilmemesi önerilir.
-Halk arasında acı elma yağı olarak da bilinen konsantre hâlde bulunan ada çayı yağının oral olarak alınması sağlık sorunlarına yol açabilir.
-Kanser hastalarının bazı ada çayı türlerini tüketmesi önerilmez.
Diyabet, Alzheimer ve nöbetleri durdurmaya yönelik olarak alınan ilaçlarla birlikte tüketilmemelidir.
ADAÇAYININ İDRAR SÖKTÜRÜCÜ ÖZELLİĞİ VAR MIDIR?
Adaçayı tıpkı siyah çay ve birçok bitki çayı gibi idrar söktürücü etkiye sahiptir. Bu nedenle tüketilen her bir fincan adaçayı için ilave olarak 1 bardak su tüketmek vücuttan sıvı kaybını azaltmaya yardımcı olacaktır.
GÜNDE KAÇ BARDAK BİTKİ ÇAYI İÇİLMELİDİR?
Bitki çayı tüketimi günde toplam 2 fincan ile sınırlandırılmalıdır.
ADAÇAYI CİLDE İYİ GELİR Mİ?
Adaçayının cilde faydaları en çok merak edilen konular arasında yer alıyor. Adaçayı, içerdiği karnosik ve rosmarinik asit sayesinde vücutta çeşitli faktörler nedeniyle oluşan ve hücreye zarar veren serbest radikalleri azaltarak hücre yaşlanmasını geciktirici etki gösterir.
Adaçayı yağının yara iyileşmesini hızlandırıcı ve doğum sonrası karın bölgesinde oluşan çatlakları azaltıcı etkisi olabilmektedir. Bu sebeple yaşlanmayı önleyici bazı kremlerin içeriğinde de yer almaktadır.
