Yeni Evim Projesi Konut Krizine Çare Olur Mu?
Türkiye’de son dönemde giderek etkisini artıran ekonomik kriz nedeniyle milyonlarca insan zorlu bir dönemden geçiyor. Yüksek enflasyon ve yüksek döviz, giderek artan hayat pahalılığına sebep oluyor. Son yıllarda, ekonomik kötü gidişat nedeniyle içerisinden çıkılmaz bir sorun haline gelen konuların başında ise konut krizi geliyor. Özellikle İstanbul, Ankara, İzmir ve Antalya gibi büyük şehirlerdeki fahiş kiralar yüzünden pek çok vatandaş bütçesine uygun kiralık ev bulmakta zorlanıyor. “Ev sahibi olmak” ise milyonlarca insan için asla gerçekleşmeyecek bir hayal haline gelmiş durumda! İşte bu nedenle hükümet kanadından da zaman zaman, konut krizini önlemeye yönelik hamleler geliyor. Geride bıraktığımız eylül ayında Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, cumhuriyet tarihinin en büyük sosyal konut hamlesi sloganıyla, “İlk Evim İlk İş Yerim” projesinin hayata geçirileceğini açıklamıştı. Konut krizini önlemeye yönelik bir başka proje ise dün (4 Ocak) Hazine ve Maliye Bakanı Nureddin Nebati ve Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanı Murat Kurum tarafından açıklandı: “Yeni Evim.”
Orta gelirlinin konut sahibi olabilmesi adına hayata geçirilmesi planlanan projenin detayları da iki bakan tarafından düzenlenen basın toplantısında duyuruldu. Proje kapsamında 100 bin orta gelirli ailenin ev sahibi olması hedefleniyor. Ayrıca Kurum ve Nebati, Yeni Evim projesi kapsamında kullanılacak kredi faizlerinin yüzde 0,69’dan başlayacağını ve taksitlerin hane gelirinin yüzde 40’ını geçmeyeceğini ifade etti. Peki, Yeni Evim projesi konut krizinin sona ermesine katkı sağlayabilir mi? Detaylara birlikte bakalım…
Hazine ve Maliye Bakanı Nureddin Nebati ile Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanı Murat Kurum, dün gerçekleştirdikleri bir basın toplantısıyla Yeni Evim projesi hakkındaki detayları açıkladı
Kurum ve Nebati tarafından düzenlenen basın toplantısında, projeye dair dikkat çeken detaylar da kamuoyu ile paylaşıldı. Buna göre Yeni Evim projesi orta gelirlinin konut sahibi olmasına yönelik bir adım. Proje kapsamında 100 bin orta gelirli ailenin konut sahibi olması hedefleniyor.
Yeni Evim projesi ile konut sahibi olmak isteyen ailelerin projeye dâhil olan bankalardan yüzde 0,69’dan başlayan faiz oranları ile kredi kullanabilecekleri açıklandı. Bununla birlikte bakanlar, projeye katılabilme noktasında herhangi bir yaş sınırı aranmadığını da açıkladı. Ancak Yeni Evim projesiyle ev sahibi olmak isteyenlerin taşımaları gereken bazı şartlar var…
Projeden yararlanmak isteyen ailelerin hâlihazırda bir konutunun olmaması gerekiyor
Örneğin eşlerden birinin konutu varsa, diğeri projeden faydalanamıyor. Öte yandan Yeni Evim projesi kapsamında ev sahibi olmak isteyenlerin, bir bankadan kredi alabilecek geliri olması, yani kredibilitesinin olması gerekiyor. Ayrıca bu proje ile konut sahibi olmak isteyen vatandaşlarda, “konut alacağı ilde son bir yıl içerisinde konut satışı yapmamış olmak” şartı aranıyor.
Yeni Evim projesinin kapsamı 81 ili içeren üç bölgeden oluşuyor
Dünkü basın toplantısında birinci bölge İstanbul, ikinci bölge Ankara, İzmir, Bursa, Antalya, Mersin ve Muğla, üçüncü bölge ise kalan bütün şehirler olarak açıklandı. Proje kapsamındaki 100 bin konutun yüzde 25’i İstanbul’da yaşayan aileler için ayrılmış durumda.
Öte yandan birinci ve ikinci bölgede ev almak isteyenlerin son bir yılda bu şehirlerde ikamet etmesi gerekiyor. Üçüncü bölgede ise böyle bir şart aranmıyor. Ayrıca iki bakan tarafından açıklanan detaylara göre proje kapsamında satın alınan konutlar 5 yıl boyunca satılamayacak.
Düşük faiz oranlarıyla sadece “sıfır konutlara” kredi verilecek
Bununla birlikte ev sahibi olmak isteyen vatandaşlar, projeye katkı sunan 6 bankadan kredi alabilecek. Ancak banka kredileri de vatandaşın hangi bölgeden ev almak istediğine göre değişiyor. Birinci bölgeden ev sahibi olmak isteyen vatandaşların kullanabilecekleri azami kredi tutarı 5 milyon lira. İkinci bölgedekiler 3 milyon, üçüncü bölgedekiler ise en fazla 2 milyon lira kredi alabilecek. Talep edilen konutlardaki tavan fiyat uygulaması ilerleyen günlerde açıklanacak.
Yeni Evim projesi kapsamında üç farklı konut tipi satın alınabilecek
Tamamlanmış, belirli oranda tamamlanmış ve bankaların kredi verme şartlarına sahip olan konutlar. Yani bankaların kredi vermeye uygun bulmadığı evler, kapsam dışında kalacak. Yapımına henüz başlanmamış konutlar, eğer bankaların kredi verme koşullarını karşılıyorlarsa, proje kapsamına dahil edilecek. Bu durumda üretici ile bankalar arasında garantörlük anlaşması imzalanacak. Bununla birlikte Hazine ve Maliye Bakanı Nureddin Nebati, garantörlük anlaşması imzalayarak konut üretme taahhüdü veren müteahhitler için hazine destekli, başlangıç değeri 25 milyar lira olan finansman erişim imkanı sunulacağını açıkladı.
Tüm bölgelerdeki asgari peşinat oranı ise yüzde 10 olarak açıklandı
Yani 1 milyon liralık bir ev satın almak isteyen vatandaşlar, 100 bin lira peşinat ödemek durumunda. Proje kapsamında kullanılan banka kredilerinin geri ödeme süresi ise azami 15 yıl. Bununla birlikte Hazine ve Maliye Bakanlığı ilk 3 yıldaki geri ödenecek aylık taksit tutarının belirli bir kısmını üstlenerek, orta gelirli vatandaşların ev sahibi olmasına destek sağlayacak. Ancak bu desteğin, kredinin toplam vadesi bitmeden bakanlığa geri ödenmesi gerekecek.
Peki, Yeni Evim projesi konut krizine çare olabilir mi?
Bazı ekonomistlere göre cevap hayır. Çünkü proje daha şimdiden konut fiyatlarını yükseltmiş durumda. Oysa konut krizinin temelinde, özellikle orta ve altı gelir grupları için konut fiyatlarının ve kiraların ulaşılabilir düzeyin çok üzerinde olması yatıyor.
… 2
