Uyuşturucuya başlama nedeni merak!

Erzurum Güncel- EMNİYET Genel Müdürlüğü, Narkotik Daire Başkanlığı’na bağlı ‘Narkolog 2022’ projesi kapsamında İzmir, İstanbul ve Ankara başta olmak üzere 81 ilde uyuşturucu suçlarına karışan kişilerin profilini çıkardı. Narkotik Suçlarla Mücadele Daire Başkanlığı’nın projesi kapsamında, haklarında uyuşturucudan işlem yapılan kişilere yönelik anket düzenlendi. Böylece uyuşturucuya nasıl başlandığı, uyuşturucu kullananların meslek profilleri ve eğitim durumlarından ailelerinin eğitimlerine kadar tüm detaylar tek tek çıkarıldı.

Türkiye’de polis tarafından 2021 yılında, uyuşturucu suçlarından dolayı 264 bin 202 şüpheliye adli işlem yapıldı. Bunların 43 bin 452’sine (%16.4) anket uygulandı. Bu rapordaki bulgular, hayatının herhangi bir döneminde madde kullandığını beyan eden 27 bin 779 kişinin verileriyle ortaya kondu. Narkoformların Hazırlık ve Narkologların Eğitim Süreci literatürde kullanılan anket ve ölçekler incelenerek 2 bölüm ve 77 soru halinde bir anket formu oluşturuldu. Anketleri uygulamak üzere 325 personele Narkolog eğitimi verildi.

ISTE O RAPORDAN ÇARPICI DETAYLAR

Madde kullanıcıları genel profil analizi

CİNSİYET DAĞILIMI:
Uyuşturucu suçları, erkek egemen bir suç türüdür. Polis tarafından gözaltına alınan şüpheliler bakımından kadınların bu suçtan daha uzak olduğu görülüyor. Örneklemin cinsiyetine baktığımızda, yüzde 95.1’i erkek, yüzde 4.9’u kadınlardan oluşmaktadır. TÜİK verilerine göre Türkiye nüfusunun yüzde 49.9’u kadın, yüzde 50.1’i erkek.

MEDENİ DURUMU:
Hiç evlenmeyenler yüzde 59.3, evliler 30.7, boşanmış olanlar yüzde 9.8, eşi ölmüş olanlar yüzde 0.2.

UYUŞTURUCU KULLANMAYA BAŞLADIĞI YAŞ:
2021 yılında uyuşturucuya başlama yaşı ortalama 21.22. Ortanca yaş ise 20’dir. 2020 yılında ortalama başlama yaşı 20.9 ortanca yaş ise 20’dir. Ayrıca 2018 yılında yapılan Genel Nüfusta Madde Kullanım Yaygınlığı anketine göre uyuşturucuya başlama yaş ortalaması 19.5’tir. Uyuşturucu madde kullanmaya başlama yaşı bakımından 15-24 yaş döneminin en riskli grup olduğu söylenebilir. Bu yaş grubunda uyuşturucuya başlayanların oranı, 2020 yılında yüzde 73.6, 2021 yılında ise yüzde 73.7 olarak ölçülmüştür.

ÖĞRENİM DURUMU:
Uyuşturucu kullananların eğitim durumlarına bakıldığında yüzdü 26.6’sı lise ve üzeri öğrenim düzeyine sahip olduğu ortaya çıktı.

ANNE BABA YAŞIYOR MU:
Ankete katılan uyuşturucu kullananların anne-babaları yüzde 71.4 oranında birlikte yaşıyor. Anne babası ölmüş olanlar yüzde 17.2, ayrı yaşayan ya da boşananlar yüzde 6.5, cevap vermek istemeyenler yüzde 4.2. Aile fertleriyle yaşama oranı yüzde 86.7.

ANNE VE BABA MESLEĞİ:
Anneler: Ev hanımı yüzde 92.2, emekli 1.6 , temizlik şirketinde çalışan 0.8, işçi 0.7, diğer meslekler 4.7. Babalar: Emekli yüzde 22.4, düzenli işi olmayanlar 16.5, işsiz olanlar yüzde 9.6, esnaf 9.1, diğer meslekler 42.4.

UYUŞTURUCUYA BAŞLAMA NEDENİ:
Uyuşturucu madde kullananların yüzde 33.8’i merak etkisiyle madde kullanımına başlıyor. Literatürde Narkolog çalışmasına benzer hemen her ankette, merak ve arkadaş etkisi başlama nedenleri arasında ön plana çıkıyor. Merak, özenme, arkadaş ısrarı ve eğlence/ keyif gibi nedenlerin, etkili eğitim ve önleme çalışmalarıyla azaltılabileceği düşünülüyor. Uyuşturucuya başlama nedenleri sırasıyla: Merak yüzde 33.8, özenme 18.2, kişisel sorunlar yüzünden 16.5, arkadaş ısrarı 13.4, aile içi sorunlar nedeniyle 8.8, eğlence/keyif 8.6, başkaca hastalıklar 0.4, internet/sosyal medya/televizyon/sinema 0.2.

MESLEKİ DAĞILIMLARI:
Uyuşturucu kullananların iş durumuna göre meslek dağılımında, ‘düzenli bir işim var’ ve ‘ara ara çalışıyorum’ diyen kişilerde en sık görülen meslek tabloda sunulmuş. İşçi yüzde 13.1, İnşaatçı yüzde 7.4 , Esnaf yüzde 4.5 , Seyyar satıcı yüzde 3.7, Oto tamircisi yüzde 2.9, Şoför yüzde 2.8, Garson yüzde 2.6 ve diğer meslekler yüzde 63 olarak yer aldı.

UYUŞTURUCU ÖNCESİNDE TÜTÜN VE ALKOL KULLANIMI
Uyuşturucuya başlama öncesi tütün kullanım oranı yüzde 82.4. Tütün kullanmaya başlama yaş ortalaması 16.72’dir. Aynı şekilde alkol kullanım oranı yüzde 37.9 ve alkol kullanmaya başlama yaş ortalaması ise yüzde 18.04’tür.

İLK DENENEN UYUŞTURUCU MADDE:
Anket yapılanlar arasında ilk denenen madde, dünya üzerinde olduğu gibi Türkiye genelinde de ‘esrar’. Örneklemin yüzde 73.7’si madde kullanmaya ‘esrar’ ile başlamıştır. Geçtiğimiz yıla göre ilk denenen madde bakımından esrar, eroin ve ecstasyde düşüş var. Esrar yüzde 73.7, metamfetamin 8.1, sentetik kannabinoid (Bonzai) 7.7, eroin 4.3, sentetik ecza 3.3, ecstasy 1.8, captagon 0.6, kokain 0.4, Afyon sakızı 0.1 sonuçları yer aldı.

UYUŞTURUCUYU İLK TEMİN ŞEKLİ:
Uyuşturucunun ilk olarak yüzde 78.3’lük oranla ‘arkadaş veya yakın çevresinden’ temin edildiği, yüzde 20.7’lik oranla ‘parayla satın alındığı’ yanıtı verildi.

HAYRİYE YENİ ASIR’DAKİ HABERİNİN ARDINDAN MADDE KULLANANLARIN KURTARICISI OLDU
Hayriye A. 15 yaşında evlendi, 16’sında anne oldu, 28 yaşında eşinden gördüğü şiddet yüzünden ayrıldı. Ama yeni hayatının eşiğindeyken, bir arkadaşının doğum günü partisinde tanıştığı İ.İ. tarafından uyuşturucuya başlatıldı. İkinci eşinden de şiddet gören ve uyuşturucu bağımlısı olan genç kadın, 6 yıl değişik uyuşturucu maddeler kullandı. Ardından istediği hayatın bu olmadığına ve madde kullanımına dur demeye karar verdi ve narkotik polisinin kapısını çaldı. Genç kadına sahip çıkan Narkotik polisi, iki çocuk annesi Hayrine A’yı tedavi ettirdi ve ona iş buldu. 4 yıldır madde kullanmayan ve gel-gitler yaşadığında yardım istesyen Hayriye A. hiyakesini YENİ ASIR’a anlattı. Haberinin Yeni Asır’da çıkmasından sonra aynı durumdaki tanıdık ve semt sakinlerinin kendisinden yardım istediğini söyleyen Hayriye A, “Onlara güç verdim. Bizzat kendim emniyete götürüp destek almalarını sağladım. Hepsi tedavi sürecine başladı. Başlamak başarmanın yarısıdır, başaracaklar için çok mutluyum, Yeni Asır’a teşekkür ederim” dedi.

FATİH ŞENDİL/ Yeni Asır