TSH Nedir? TSH yüksekliği ve düşüklüğü ne anlama gelir?
TSH (TİROİD UYARICI HORMON) NEDİR?
TSH hipofiz besinin ön kısmındaki hücrelerden salgılanan glikoprotein yapıda bir hormondur. Tiroit bezindeki hücrelerin gelişimini kontrol eder. Aynı zamanda T3-T4 hormonlarının yapım ve salınmasındaki biyokimyasal olaylar için düzenleyici etki yapar. Tiroit hastalıklarının tanısı için TSH düzeyi tayini önemlidir.
Hipofizin tiroit bezinin çalışmasını uyarması gibi hipofizden TSH üretimini kontrol eden, hipotalamus adında bir üst merkez vardır. Hipotalamustan salgılanan TRH (TSH salgılatıcı hormon), hipofize ulaştığında TSH’ın yapımını ve salınmasını uyarır.
TSH düzeyleri, gün içerisinde belirli bir ritim içinde değişiklikler gösterir. Sağlık sorunu bulunmayan bir bireyde uyku saatine yakın yükselmeye başlar, sabahın erken saatlerinde TSH düzeyi maksimum seviyeye ulaşır. İlerleyen saatlerde düşmeye başlayan TSH düzeyi, öğle vakti minimum seviyeye gelir.
NORMAL TSH DEĞERİ KAÇTIR?
Kandaki TSH için normal kabul edilen değerler 0.35-4.5 mU/ml arasındadır. Genç bireylerde üst sınır değeri olan 4.5 mU/ml, 2.5 mU/ml değerine düşer. Yaş ilerledikçe TSH düzeyi, insan yapısı gereği yükselmektedir.
TSH YÜKSEKLİĞİ NEDİR?
TSH testinde kanda TSH seviyesinin 4.5 mU/L’nin üzerinde olması ve buna T3 ve T4 hormonlarının düşük olması hipotiroidizm olarak adlandırılır. Hipotiroidizm durumlarında vücut fonksiyonları artar.
TSH yüksekliği belirtileri şunlardır:
-Kabızlık dahil olmak üzere bazı sindirim sorunları
-Depresyon
-Üşüme veya soğuğa karşı hassasiyet
-Yorgunluk ve halsizlik
-Eklem ve kas ağrısı
-Cilt kuruluğu
-Kuru ve incelmiş saç yapısı
-Kilo alma, ödem ve şişlik
-Düzensiz ve zor adet döngüsü
-Düşük kalp ritmi.
TSH kandaki dolaşımı esnasında tiroit bezi tarafından bu iki hormon üretilmezse, TSH yükselmeye başlar.
TSH seviyesindeki değişkenliğin nedenlerinden biri yaş olup yaşlandıkça hipotiroidizm sıklığı artar.
TSH DÜŞÜKLÜĞÜ NEDİR?
TSH testinde kanda TSH seviyesinin 0.4 mU/L’nin altında olması hipertiroidizm olarak adlandırılır. Hipertiroidizm durumlarında vücut fonksiyonları azalır.
TSH DÜŞÜKLÜĞÜ BELİRTİLERİ NELERDİR?
-Hızlı veya düzensiz kalp atışı
-Gerginlik ve sinirlilik
-Endişe hali
-İştah artışına rağmen kilo kaybı
-El titremesi
-Kas zayıflığı
-Saç kaybı
-Terleme veya sıcağa tahammülün düşmesi
-Guatr
-Uyku hali
-Gözlerde şişkinlik
-Yorgunluk
-Aşırı bağırsak hareketi (çok dışkılama)
TSH düşüklüğü tiroit bezinin çok fazla tiroit hormonu üretmesinden kaynaklanır. Bu durumda TSH hormonu baskılanmış olur ve TSH değeri düşer.
TSH düşüklüğünü oluşturan sebepler ise şöyle sıralanabilir:
-Graves Hastalığı
-Vücutta biriken fazla iyot
-Tiroidit
-Aşırı tiroit hormonu ilacı kullanmak
-Tiroit hormonu içeren destekleyici ilaçları fazla kullanmak
-Tiroit nodülleri.
Biotin (B vitaminleri), steroid ilaçlar, dopamin ve morfin gibi bazı ağrıkesiciler de TSH düşüklüğünün nedenlerindendir.
Düşük TSH seviyesi, hipofiz bezindeki bazı problemler (cerrahi, ışın tedavisi, hipofizit vb.) nedeniyle ortaya çıkabilir.
