Grönland Hakkında 25 Büyüleyici Gerçek
Tabiat, gerçekten de büyüleyici manzaralara ve inanılmaz mekânlara ev sahipliği yapıyor. Kavurucu çöller, yemyeşil ormanlar, inanılmaz şehirler… İşte, büyüleyici ve bölgedeki insanların yaşamında oldukça önemli izlere sahip olan yerlerden biri de “Grönland.” Ancak Grönland, pek çok insan için devasa bir buz kütlesinden ibaret. Evet, Grönland devasa buz kütlelerine ev sahipliği yapıyor ve maalesef küresel ısınma Grönland’daki buzulları eritiyor. Fakat Grönland’da devasa buz kütlelerinden çok daha fazlası var! Bu kadim topraklar, ya da bu kadim buzullar, oldukça köklü bir tarihe sahip. Tüm bunların yanında, Grönland’ın sert ve soğuk doğası burayı dünyanın en ilginç ve gizemli yerlerinden birisi haline getiriyor! İşte, Grönland hakkında muhtemelen daha önce duymadığınız 25 büyüleyici gerçek…
1. Grönland, dünyadaki en büyük kıta olmayan kara parçası
2 milyon kilometrekareden daha geniş bir alanının ismi olan Grönland, aynı zamanda dünyadaki en büyük ada! Bu soğuk coğrafya, bağımsız bir ülke olsaydı dünyanın en büyük 12. ülkesi unvanına da sahip olacaktı!
2. Danimarka Krallığı’na bağlı özerk bir bölge
Grönland, 1953 yılına kadar Danimarka kolonisiydi. 1953 yılında Danimarka’ya bağlı bir kontluk haline geldi! 1979 yılında yarı özerk bir yönetim statüsü kazandı. 2008 yılındaki halk oylaması ile özerklik yetkileri genişletilen Grönland, tam özerk bir statüye kavuştu. Bölge, “Landsiting” isimli 31 kişiden oluşan parlamento ve bir başbakandan oluşan anayasal bir monarşi tarafından idare ediliyor.
3. Adanın yüzde 80’i buzullarla kaplı!
Bu özelliği, Grönland’ı dünyanın en büyük ikinci “buz kütlesi” haline getiriyor. İlki ise, Antarktika! Ayrıca Grönland’daki bazı buz kütlelerinin kalınlığı 3.500 metreye kadar ulaşabiliyor!
4. Grönland ismi bir aldatmaca nedeniyle ortaya çıktı
İzlandalı Viking “Kızıl Erik,” işlediği suçlar nedeniyle İzlanda’dan sürgün edildiğinde çıktığı yolculuk sonunda Grönland’a ulaştı. Grönland o zaman da buzullarla kaplıydı. Fakat Erik, yoldaşlarını kendisiyle gelmeye ikna edebilmek için keşfettiği yeni bölgenin “Greenland” yani “Yeşil Ülke” olduğunu söyledi!
5. Ada dünyanın en temiz havasına ve suyuna sahip
Çünkü ada çok büyük ve bu büyük alanda oldukça az insan yaşıyor. Ayrıca adada, hava ve su kirliliğine sebep olacak unsurların sayısı da oldukça az. Bu yüzden, Grönland’dayken herhangi bir nehirden rahatlıkla su içebilir, temiz havanın tadını çıkarabilirsiniz.
6. Buzullarla kaplı olsa da yaz aylarında son derece sıcak olabilir
Bu durum, pek çok insan için inanılması güç bir şey olabilir. Ancak özellikle temmuz ayında, açık ve rüzgârsız bir havada, sıcaklık 20 santigrat dereceye kadar yükselebilir.
7. Grönland’da binlerce yıl öncesinden kalma Viking harabeleri var
Adanın özellikle güney ve batı kısımları, pek çok Viking harabesine ev sahipliği yapıyor. Harabeler arasında en iyi durumda olanlar ise Qaqortoq, Qassiarsuk ve Igaliku yakınlarında yer alıyor. Her yıl çok sayıda turist, Vikinglerden kalan harabeleri görmek için Grönland’ı ziyaret ediyor.
8. Adanın hangi bölgesinde olursanız olun buzulları görebilirsiniz
Çünkü kimi devasa boyutlara ulaşan kimi son derece küçük buz kütleleri Grönland’ın çepeçevre sarmış durumda!
9. Grönland’da neredeyse hiç ağaç yok
Çünkü ada, devasa bir buz çölü! Bazı insanlar adayı ağaçlandırmayı denediyse de, başarılı olamadılar. Ancak yine de -buzullarla kaplı olmayan alanlarda ve yazın- “yeşile” rastlamak mümkün.
10. Kuzey Işıklarını izleyebileceğiniz en güzel nokta Grönland’da bulunuyor
Üstelik bu eşsiz doğa olayı adanın tamamından rahatlıkla görülebiliyor. Ancak bu eşsiz deneyimi en üst noktada yaşamak isteyenlerin adresi, Kangerlussuaq isimli yerleşim yeri. Çünkü burada hava, neredeyse yıl boyunca açık!
11. 25 Mayıs’ta Grönland’a giderseniz Güneş’in tadını doyasıya çıkarabilirsiniz!
Özellikle de kutup dairesi üzerindeyseniz Güneş 25 Temmuz’a kadar batmayacak!
12. Grönland’da UNESCO Dünya Mirası Listesi’nde yer alan 3 farklı bölge var
Ilulissat Buz Fiyordu, 2004 yılında listeye alındı. Kujataa isimli bölge ise kutup bölgesindeki bilinen en eski tarım alanı! Bu kadim topraklar 2017 yılından beri dünya mirası listesinde. Adadaki Aasivissuit – Nipisat isimli bölge ise 2018 yılında bu yana UNESCO Dünya Mirası Listesi’nde yer alıyor. Ancak bölge, binlerce yıldır Grönland’daki yerel toplulukların kültürlerine ev sahipliği yapan eşsiz bir avlanma bölgesi.
13. Buradaki buz kütlelerinden bazıları binlerce yıldır dünyada
Bölgedeki buzullar üzerinde yapılan çalışmalara göre, Grönland’daki buz tabakasının yaşı 400 ila 800 bin yıl arasında!
14. Yılın en uzun günü olan “21 Haziran” resmi bayram olarak kutlanıyor
15. Grönland’da küresel ısınma nedeniyle 2003 yılından bu yana 10 milyar tondan daha fazla buz kütlesi yok oldu
16. Adadaki ilk insan yerleşimi yaklaşık 4.000 yıl önce kuruldu!
Tarihçilere göre, milattan önce 2500 yılında ilk kez bir insan topluluğu Grönland’ın zorlu coğrafyasını yurt edindi! Ancak bu insanlar bir süre sonra ortadan kayboldular. 10. yüzyılda Kuzey Amerika’dan gelen başka bir topluluk da buzulların diyarına yerleşti. 13. yüzyılda adaya yerleşen topluluğun torunları ise bugün adanın yerlileri konumunda: Inuitler!
17. Bugün adada yaşayan insanların büyük bölümünü Inuitler oluşturuyor!
Ada nüfusunun yüzde 88’i Inuit soyundan! Geri kalan insanlar ise büyük oranda Avrupa kökenli. Inuit, Inuit dilinde “Grönlandlı” anlamına geliyor. Ayrıca “eskimo” Grönland’da yaşayan yerli halkın hoşlandığı bir kelime değil!
18. Grönland’da yaşayan insanların sayısı yalnızca 56.000!
Yani, Grönland yüz ölçümüne göre dünyanın en düşük nüfusa sahip bölgesi!
19. Ada, Kuzey Amerika’da fakat Avrupa’nın bir parçası
Çünkü yüzyıllardır başta Danimarka olmak üzere adada Avrupa kültürü hâkim. Bu nedenle ada, kültürel ve siyasal bakımdan Avrupa’nın bir parçası olarak kabul ediliyor.
20. Grönland’ın Inut dilindeki adı “Inuit Nunaat”
Inuit Nunaat, “Halkın Ülkesi” anlamına geliyor.
21. Grönland’ın başkenti “Nuuk” dünyanın en kuzeyindeki başkent
Ancak Grönland bağımsız bir coğrafya olmadığı için, en kuzeydeki başkent unvanı İzlanda’nın başkenti Reykjavik’e ait!
22. Grönland’a yalnızca Danimarka ve İzlanda üzerinden ulaşılabiliyor
Ada, Kuzey Amerika’nın hemen yanında. Buna rağmen kıtadan adaya doğrudan ulaşım bulunmuyor. Yani Grönland’ı ziyaret etmek istiyorsanız önce Danimarka’ya veya İzlanda’ya gitmek zorundasınız.
23. Buradaki yerleşim bölgelerini birbirine bağlayan herhangi bir yol yok
Grönland’da nüfusu 100 ila 17.000 arasında değişen 74 yerleşim bölgesi var. Ancak hiçbir bölge, hiçbir şekilde birbirine bağlanmıyor! Bölgeler arsındaki ulaşım ise çoğunlukla küçük uçaklarla veya teknelerle sağlanıyor.
24. Grönland’daki avcıların en büyük yardımcıları halen “kızak köpekleri”
Ancak bu kadim kültürün parçası olan kızak köpeklerinin sayısı her geçen gün azalıyor. Çünkü daha az maliyetli ve daha az bakım gerektiren “araçlar” kızak köpeklerinin yerini alıyor.
25. Grönland’ın para birimi Danimarka kronu
Adanın resmi dilleri ise Grönlandca ve Danca. Ancak İngilizce de Grönland’da oldukça yaygın.
… 2 3 4
