Frengi (Sifiliz) nedir? Belirtileri ve tedavi yöntemleri nelerdir?

FRENGİ (SİFİLİZ) NEDİR?

Sifiliz, ya da sık bilinen adıyla frengi; Treponema pallidum adı verilen bakterinin neden olduğu cinsel yolla bulaşan bir enfeksiyondur. Hastalığın neden olduğu yaralara temasla kolayca bulaşabilir. Doğru tedavi edilmediğinde ciddi sağlık sorunlarına yol açar. 

FRENGİ NASIL BULAŞIR?

Frengi, hastalığa sahip kişideki yaralara (şankr) direkt temas ile bulaşır. Bu yaralar dış genital organlar, vajina, makat, rektum, ağız ve dudaklarda görülebilir. Cinsel yolla bulaşan diğer enfeksiyonlar gibi vajinal, oral, anal yolla bulaşmaktadır. Ayrıca gebelik ile doğum sırasında anneden bebeğe geçebilir. 

FRENGİ (SİFİLİZ) BELİRTİLERİ NELERDİR?

Hastalık belirtileri başlamadan önce ortalama 21 gün (3-90 gün) kuluçka süresi vardır. 

Frengi 4 evrede seyreder:

Birinci evre: Hastalık kapıldıktan sonra genellikle genital bölgede bir veya birden çok lezyon ortaya çıkar. Yaralar hastalık bulaştıktan 10 ila 90 gün içinde ortaya çıkar. Hastalık nereden bulaştıysa yara da orada çıkar. Genellikle cinsel temasla bulaştığından genital bölgede çıkar, ancak rektal bölgede, anüste, dilde, ağızda, dudakta, vücudun her yerinde görülebilir. İlk çıkan bu yaraya şankr denir. Şankr; ağrısız, sert, deriden kabarıktır, zamanla ülserleşir, ortası çukurlaşır, akıntılı hal alır. Bu ilk lezyon 1 ila 5 hafta içinde kendi kendine iyileşir. Ülser kaybolur. Hasta bu dönemde tedavi edilmez ise hastalık ikinci evreye ilerler.

İkinci evre: Primer sifilizden aylar sonra ortaya çıkar. Vücutta pembe-kırmızı döküntüler görülür, kaşıntı yoktur, döküntüler birden fazla bölgede görülür, 2-6 hafta sürer. Sifiliz döküntüleri;

– İsilik tarzında,
– Ciltte küçük lekeler tarzında,
– Kasık bölgesi ve genital bölgede siğiller şeklinde,
– Ağızda üzeri beyaz plaklar şeklinde,
– Bozuk para büyüklüğünde batık plaklar şeklinde,
– Avuç içi ve ayak tabanında hafif kabarık döküntüler şeklinde olabilir.

Bu döküntülerin hepsinde bakteri vardır ve hastalık bulaşabilir. Boğaz ağrısı olur, lenf bezleri şişer, baş ağrısı, gribal şikayetler, ateş, yorgunluk, halsizlik, genel vücut ağrıları, tüm vücutta şişmiş lenf bezleri görülür. Hasta bu evrede tedavi edilmez ise hastalık üçüncü evreye girer.

Üçüncü evre: Bu döneme sessiz dönem de denir. Bu dönemde hastalık ilerlemeye devam eder, ancak hiçbir şikayete neden olmaz. Birkaç yıl sürebilen bu dönemde sifiliz testleri pozitiftir. Üçüncü evre de kendi içinde ikiye ayrılır:

a- Erken latent dönem: İlk iki dönemden sonraki bir yılı kapsar ve hastanın hastalığı en çok bulaştırdığı dönemdir.

b- Geç latent dönem: Bu dönemde hastalar hastalığı çok bulaştıramazlar, ancak hamile kadınlarda hastalık bebeğe bulaşabilir. Bu dönemde yakalanıp tedavi edilemeyen hastalarda hastalık dördüncü ve son evreye girer.

Son evre: İlk enfeksiyondan aylar, hatta yıllar sonra ortaya çıkabilen son evrede hastalık ilerlemeye devam eder. Günümüzde son evre Sifiliz, gelişmiş ülkelerde nadir görülür. Bu evrede sifiliz iç organlara zarar verir.

FRENGİ (SİFİLİZ) TANISI

Frengi tanısı için kan testi ve şankır adı verilen yaradan sıvı örneği ile alınır. Eğer frengi çok ilerlemişse, omurilik sıvısı alınarak merkezi sinir sistemine yayılma durumu kontrol edilir. 

Frengi şüphesi varsa, diğer cinsel yolla bulaşan enfeksiyonlara sahip olma riski de olduğundan, bu kan testinde klamidya, bel soğukluğu ve HIV taraması da yapılır. Kişinin test sonuçlanan kadar cinsel ilişkiye girmemesi önerilir.

FRENGİ (SİFİLİZ) TEDAVİSİ

Frengi tedavisi, kan testleri ile tanı konulduktan sonra antibiyotikle yapılır. Tedavide doğru antibiyotik kullanımı önemlidir ancak tedavi, enfeksiyonun neden olduğu hasarları gidermez. Yani frengi komplikasyonları için başka tedaviler gerekebilir. 

Eğer frengiye sahipseniz partnerlerinizin de tedavi görmesi gerekir. Frengi geçirmiş olmak bu hastalığa karşı koruyuculuk sağlamaz. Başarılı ve doğru bir tedavi uygulansa bile kişi ilerde tekrar frengi olabilir.