Çocuk Edebiyatında Yasaklanan Kitaplar ve Yasaklanma Nedenleri

Kitaplar her zaman kültürel ve sosyal manzaranın önemli bir parçası olmuştur ve bu nedenle her zaman “kötü” düşünen insanların hedefindedir. Tarih boyunca siyasi nedenlerden dolayı birçok kitap yasaklandı. 20. ve 21. yüzyıllar boyunca ise bazı kitaplar, çocuklar için tehlike oluşturduğu düşüncesiyle yasaklandı. Zararsız kitapların bile yasaklanma nedenlerin öğrenince çok şaşıracaksınız. İşte yasaklanan kitaplar.

Ayrıca bu içeriğe bakmak isteyebilirsiniz: “Türkiye’de Yasaklanan Kitaplar: Dünden Bugüne Fikirlerin Hapsolduğu Cümleler”

1. Charlotte’s Web, tanrıya karşı hakaret niteliği taşıdığı için Kansas’ta yasaklandı

Konuşan hayvanlar, Winnie-the-Pooh’dan Charlotte’s Web’e kadar birçok çocuk kitabında tekrarlanan bir motiftir. Yasaklanan kitaplar arasında bulunan Charlotte’s Web, hayatı konuşan bir örümcek tarafından kurtarılan, konuşan bir domuzun dokunaklı ve kahramanca hikayesini anlatır. 2006’da Kansas’taki bir grup ebeveyn, içinde konuşabilen hayvanlar olduğu için kitabın yasaklanmasını talep etti. Grup, bu özel antropomorfizm biçiminin küfür olduğunu iddia etti:

“İnsanlar, tanrının yarattığı en üstün varlıktır ve sesli iletişim kurabilen tek canlılardır. İnsan yeteneklerine sahip daha düşük yaşam formları göstermek, tanrıya karşı saygısızlık ve hakarettir.”

2. James and the Giant Peach kitabındaki dudaklarını yalayan örümcek cinsel içerikli kabul edildi ve kitap yasaklandı

İngiliz yazar Roald Dahl’ın birçok eseri, çocuk edebiyatının ayrılmaz bir parçası haline geldi. Ancak onun James and the Giant Peach (Dev Şeftali) kitabı çok büyük tepki aldı. Kitap, bir grup böcek ve örümceklerle birlikte dev bir şeftalide fantastik bir yolculuğa çıkan bir çocuğa odaklanıyor.

Büyüleyici ve bazen rahatsız edici olan bu ürkütücü sürüngen karakterler genellikle hoşnutsuzluk kaynağı haline geldi. Özellikle örümcek, Wisconsin’de küçük bir kasabanın öfkesini kazandı. Kasaba sakinleri, Dahl’ın örümceğin dudaklarını yaladığı kısmı tasvir etme şeklini onaylamadı ve sahnenin cinsel içerikli olduğunu ve bu nedenle çocuklar için uygun olmadığını savundu.

3. Winnie-the-Pooh, Çin’de yasaklandı

Yasaklanan kitaplar arasında bulunan Winnie-the-Pooh muhtemelen kurgu tarihindeki en ünlü ayıdır. İlk olarak İngiliz yazar AA Milne’nin roman dizisinde yer alan Christopher Robin’in peluş ayısı ve yol arkadaşı, Walt Disney’in hikayeleri uyarlaması sayesinde dünya çapında bir fenomen haline geldi. Orijinal kitap dizisine ek olarak, Pooh çok sayıda filme ve TV dizisine konu oldu.

Ancak herkes ABD ve Avrupa’daki izleyiciler kadar bu sevimli ayıyı sevmiyordu. Winnie-the-Pooh, Çin’de yasaklandı. Bu yasak, hem Çin içinde hem de dışında birçok insanın şişman ayı ile Çin siyasi lideri Xi Jinping arasında yaptığı olumsuz karşılaştırmalardan kaynaklanıyor gibi görünüyor. Uzmanlara göre, Çin hükümeti bu tür karşılaştırmaları “cumhurbaşkanlığı makamının ve Xi’nin itibarını baltalamak için ciddi bir çaba” olarak görüyor.

4. Alice Harikalar Diyarında, kitaptaki konuşan hayvanlar nedeniyle Çin’de yasaklandı

Baş karakterin garip bir dünyada geçirdiği maceraları konu alan Alice Harikalar Diyarında, popülaritesi ve etkisine rağmen birçok eleştiriye ve yasaklama girişimine maruz kaldı. Birçok yasaklama girişimi, bazı karakterlerin uyuşturucu kullanımını tasvir etmesinden kaynaklandı, ancak diğer yasaklama girişimlerinin nedeni ise konuşan hayvanlardı.

Roman, 1931’de Çin’in Hunan Eyaletinde yasaklandı. Eyaletin valisi konuyla ilgili şunları söyledi: “Hayvanlar insan dilini kullanmamalı. Hayvanlarla insanları aynı seviyeye getirmek bir felakettir.”

5. Tarzan kitapları, Tarzan ile Jane evlenmeden birlikte yaşadığı için yasaklandı

Birçok yönden Tarzan, arketip bir vahşi adamdır. Ormanda kapana kısılmış ve maymunlar tarafından büyütülmüştür. Karakter ne kadar eğlenceli ve popüler olursa olsun, Downey’de büyük tepkilere neden oldu. Kitap serisi zaman zaman şiddet içerse de, insanları öfkelendiren şey bu değildi. Bunun yerine, Tarzan ve sevgilisi Jane’in ilişkilerine odaklanmışlardı. Jane ve Tarzan’ın ormanda birlikte yaşamaya başlamadan önce evlendiklerine dair metinsel bir kanıt bulunmadığından, birçok kişi yasa dışı ilişkilerin temsiline itiraz etti!

6. Harriet the Spy, çok asi bir karakter olduğu için yasaklandı

Yasaklanan kitaplar arasında yer alan Harriet the Spy’ın baş karakteri, insanlar için beklenmedik bir kahraman gibi görünüyor. Bir defterde belgelediği sınıf arkadaşları hakkındaki görüşlerinde acımasızca dürüsttür ve öfke nöbetleri geçirmesiyle ünlüdür. Romanda aslında bir çocuk psikiyatristini bile ziyaret etmesi gerekiyor. Karakterin bu davranışları, romanı yasaklamak için çeşitli girişimlere de yol açtı.

Edebiyat tarihçilerinin iddia ettiği gibi, bu yasaklar Harriet’in isyankar doğasından kaynaklandı. Örneğin 1983’te kitabın karşıtları, kitabın çocukları “yalan söylemeye, casusluk yapmaya, karşılık vermeye ve küfretmeye” teşvik ettiğini iddia ettiler.

7. Captain Underpants, iç giyimden bahsettiği ve otoriteye baş kaldırmaya teşvik ettiği için yasaklandı

Captain Underpants, George Beard ve Harold Hutchins’in maceralarıyla doludur. Serinin çekiciliği, kurgudaki çocuksu mizah anlayışından kaynaklanır. Ne yazık ki, kitap birkaç grubun öfkesini uyandırdı. Business Insider’a göre, ebeveynler saldırgan dil, kısmi çıplaklık ve şiddet gibi nedenlerden dolayı kitap serisini Entelektüel Özgürlük Ofisi’ne şikayet ettiler.

…