Astigmat nedir? Belirtileri ve tedavi yöntemleri nelerdir?
Kornea (gözün en ön kısmındaki saydam tabaka) göze gelen ışınları kırar. Gözün net görebilmesi için, bu kırılan ışınların gözün arka tarafındaki ağ tabakada yani retinada odaklanması gerekir.
Göz, ışınları retinada odaklayabilirse gözün kırma fonksiyonu normal seyrinde gerçekleşir. Işınlar retinada odaklanmaz ve bulanık bir görüntü oluşursa kırma kusuru meydana gelir.
Astigmatizma gözümüzün en öndeki şeffaf tabakasının (kornea) doğuştan şekil bozukluğudur. Astigmatlar hem uzağı, hem yakını bulanık görür, nesneleri net ve düzgün göremezler.
ASTİGMAT BELİRTİLERİ NELERDİR?
Astigmatta yaygın görülen belirtiler şunları içerir:
-Tüm mesafelerde bulanık veya bozuk görme
-Baş ağrısı
-Gözlerde aşırı kayma
-Gözün uzun süre odaklanmasını gerektiren aktivitelerde göz yorgunluğu(Çıktı veya ekran üzerinden uzun süre okuma yapma gibi)
-Geceleri sürüş zorluğu
-Ciddi vakalarda çift görme
-Bu belirtilere sahip olan kşilerin mutlaka bir göz testi yaptırmasında fayda vardır.
ASTİGMAT NEDEN OLUR?
Gözün kornea veya lens tabakasındaki eğimden kaynaklanır. En sıklıkla gözün en dışındaki kornea tabakasının ki bu tabaka bir kubbe gibidir eliptik olması nedeniyle astigmatizma oluşur. Farklı akslarda farklı göz sorunları geliştirir.
Erken yaşta gözlükle tedavi edilirse çocukların veya gençlerin gözlüğe adaptasyonu kolay olur ama geç yaşta özellikle genç erişkinken ya da ileri yaşta ilk kez takılan gözlükler nedeniyle ilk başta zorlanabilirler. Astigmatlı gözlüklerin odaklanma işlemlerinin daha dikkatli yapılması gerekir.
ASTİGMAT TİPLERİ NELERDİR?
Astigmat gözde etkilenen yapıya göre iki gruba ayrılır. Kornea yüzeyindeki anormal kavislenme nedeniyle oluşursa korneal astigmat, göz merceğindeki problem nedeniyle oluşursa lentiküler astigmat olarak isimlendirilir. Lentiküler astigmatı olan hastaların çoğunda kornea şekli normaldir.
Astigmat, eşlik eden diğer kırılma hatalarına göre de kategorize edilebilir.
Span→ Miyopik astigmat, astigmat ve uzağı net görememe sorunu olan miyopinin birlikte görüldüğü göz kusurudur. Görüntü retinanın önünde odaklandığında meydana gelir.
Hipermetrop astigmat ise yakının net görülemediği hipermetropi göz kusurunun astigmat ile birlikte görülmesiyle ortaya çıkar. Görüntü retinanın arkasında odaklandığında görülür.
ASTİGMAT NASIL TEDAVİ EDİLİR?
Hafif olgularda tedaviye gereksinim olmayabilir. Astigmat daha şiddetli ise tedavide gözlük, kontakt lens ve bazen lazer ameliyatı önerilir.
Gözlük: Astigmat olan bireylere görüşü düzeltmek için öncelikle gözlük verilir. Tedavide kullanılan gözlük, özel bir silindirik lens içerir. Bu, merceğin belirli bölümlerinde ek güç sağlar. Genel olarak, her mesafeden net görüş sağlamak için tek görüşlü bir lens önerilir. Bununla birlikte, 40 yaş üstü presbiyopiye sahip olan hastalar için çift odaklı veya kademeli ilave lens gerekebilir.
Kontakt lens: Bazı bireyler gözlükten ziyade kontakt lenslerle daha iyi bir görüş elde eder. Kontakt lensler daha net bir görüş ve daha geniş bir görüş alanı sağlayabilir. Ancak doğrudan gözlere temas etmeleri nedeniyle göz sağlığını korumak için düzenli temizlik ve bakım gerektirir. Standart yumuşak kontakt lensler astigmatın düzeltilmesinde etkili olmayabilir. Özel yumuşak torik kontakt lensler ise birçok astigmat türünü düzeltebilir. Sert gaz geçirgen kontakt lensler korneada iken normal şekillerini korudukları için, korneanın düzensiz şeklini telafi edebilir ve astigmat olan insanlar için görüşü iyileştirebilir.
Ortokeratoloji: Ortokeratoloji (ortho-k), korneayı yeniden şekillendirmek için bir dizi sert kontakt lens kullanımını içerir. Hasta, çoğunlukla geceleri olmak üzere her gün belirli bir süre boyunca bu kontakt lensleri takar. Orta derecede astigmatı olan kişiler, bu tedavi ile günlük aktivitelerin çoğunda, geçici sürelerle lenssiz bir şekilde net görüş elde edebilir. Ortokeratoloji vizyonu kalıcı olarak iyileştirmez. Hastalar bu sert lensleri takmayı bırakırlarsa, görüşleri eski durumuna geri dönebilir.
Lazer ameliyatı: Astigmat, korneanın LASIK (lazer in situ keratomileusis) veya PRK (photorefraktif keratektomi) adı verilen yöntemler kullanılarak yeniden şekillendirilmesi ile de düzeltilebilir. Her iki yöntem de korneanın katmanlarından doku uzaklaştırılması yoluyla göz kusurunun tedavi edilmesini sağlar. PRK, korneanın ince olduğu ve bu nedenle LASIK uygulanamayan hastalarda tercih edilen daha karmaşık bir yöntemdir.
